بازنمایی خانواده در رمان‏ های فارسی (تحلیل روایی پنج رمان در دهه های 1340 و 1380)

ساختارهای جامعه در دهه‏ های 1340 و 1380 دست‏خوش تحولات بسیاری شد. در دهه 1340 شاه به یک رشته اصلاحات با نام «انقلاب سفید» دست زد؛ از جمله اهداف شاه تبدیل ایران از یک کشور عقب‏افتاده فئودالی به یک کشور پیشرفته صنعتی بود. در دهه 1380 نیز، با به‏ قدرت رسیدن اصلاح‏ طلبان، گفتمان‏ های موجود در جامعه تغییر کرد و به زنان و خواسته‏ های اجتماعی طبقه متوسط جدید توجه شد. خانواده، یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی، از ساختارهای جامعه تاثیر می‏ پذیرد. هدف از مطالعه حاضر تفسیر و مقایسه شیوه بازنمایی خانواده در رمان‌های دو دهه 1340 و 1380 است. در این زمینه، پنج رمانِ متعلق به این دو دهه انتخاب شد. رویکردِ کلی مطالعه حاضر نظریه بازنمایی و روش به‏ کاررفته در آن تحلیل روایت است که در انگاره تفسیری قرار می‏ گیرد. با کاربردِ نظریه بازنمایی تلاش شد تا ارتباط میان سطح متن رمان و سطح فرامتنِ اجتماعی‌ـ اقتصادی کشف شود. بر اساس نتایج تحلیل‏ ها، تحولات این دو دهه، که شتاب‌زده صورت گرفته است، باعث شده که در بازنمایی وضعیت خانواده‏ ها، در سطح نظریه، روابط متقابل بین اعضای خانواده پُرتنش باشد و در سطح معنای بازنمایانه خانوادهْ واپاشیده شود.