خوانشِ پسااستعماری رمان‌های عربی با موضوع مهاجرت به غرب بر اساس الگوی رشدِ هویتِ نژادی-فرهنگیِ «درالد وینگ سو» و «دیوید سو»

سفر و مهاجرت به غرب را می‌توان پربسامدترین درون‌مایه‌ رمان‌های پسااستعماری عربی برشمارد. ماده‌ داستانی این رمان‌ها از خط روایتِ یکسان و کارکردهایِ روایت‌شناختیِ هم‌گونی تبعیت می‌کند که تقریباً در همه‌ آن‌ها تکرار می‌شود. در این دست رمان‌ها، شخصیت اصلی همواره سفری پر فرازونشیب را به کشوری غربی (غالباً فرانسه، انگلستان و آمریکا) تجربه می‌کند. این سفر از شیفتگی به تمدن غربی و تقلید از ارزش‌های موردِ تایید اکثریت، آغاز می‌شود و پس از تقابل با این ارزش‌ها و مقاومت در برابر آن‌ها (با دو سازوکارِ فرویدیِ «جابه جایی» و «واپس‌روی») در نهایت یا به درون‌گرایی و خودکوچی می‌انجامد و یا با درکِ عقلانی جایگاهِ «خود» در میان اکثریت، منجر به خودشکوفایی و بالندگی فرد می‌شود. پژوهش پیش‌رو، ضمن تبیین فرآیند رفتاری این شخصیت‌ها در سفر به غرب، می‌کوشد این فرآیند را بر مبنای الگوی پنج‌مرحله‌ایِ رشد هویت نژادی فرهنگیِ «درالد وینگ سو» و «دیوید سو» تبیین و واکاوی کند. برآیندِ این پژوهش اثبات مطابقتِ نظریه‌ مزبور با الگوی رفتاری شخصیت‌های داستانی عربی در سفر به غرب است. با این حال، در طول مراحل پنج‌گانه، مغایرت‌ها و تعارضاتی نیز دیده می‌شود که ناشی از شرایط منحصربه‌فرد جوامع عربی، تجربه‌ خشونت‌بار استعمار غربی در جهان عرب، و تاریخ و سنت گران‌مایه‌ عربی -اسلامی است.

postcolonial reading of exodus to the west in arabic novelsbased on the racial-cultural identity development model of “derald wing sue” and “david sue”

travel to the west can be considered as most frequent theme of arabic post colonial novels. story material of this novels follows uniform narration line and homogeneous cognitive narrative functions which almost repeat in all of them. in this category of novels, main character experience vicissitudinous travel to the west countries (almost france, england and usa). this travel starts from infatuation to west civilization and imitation of values agreed by the majority, and after confrontation with this values and resistance to them (by two freudian mechanisms of “displacement” and “regression”), it finally either leads to introversion or self migration or leads to self actualization and maturity of an individual thorough wisdom realizing of “self” position among majority. this research while explain behavioral process of these characteristics and to explain and investigate this process based on five step racial cultural identity development model of derald wing sue and david sue. results of this research proof that this theory is consistent to behavioral patterns of arabic stories characteristics in travel to the west. however, some differences and conflictions derived from unique circumstances of arabic communities, violent experience of west colonial in arabic world and arabic islamic valuable and great history and tradition, are found during this five steps model.