دروغ در سه‌گانه اصغر فرهادی (نشانه‌شناسی فیلم‌های «چهارشنبه سوری»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین»)

هدف مقاله پیش‌رو بررسی سه فیلم از آثار اصغر فرهادی «چهارشنبه سوری»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» است که به موضوع دروغ پرداخته‌اند. نویسندگان با استفاده از تحلیل روایت و بهره‌گیری از روش نشانه‌شناسی و رمزگان فیسک (رمزگان فنی، اجتماعی و ایدئولوژیک) کوشیده‌اند تا زمینه‌ها و کارکردهای دروغ را در این سه روایت سینمایی واکاوی کنند. مطالعه حاضر با تقسیم‌بندی دروغ به سه نوع دروغ‌ به‌مثابه مفّر، دروغ به‌عنوان دام و سلاح و دروغ به‌عنوان گریس (تسهیل‌گر امور روزمره)، نشان‌دهنده آن است که دروغ در آثار فرهادی نشئت‌گرفته از اضطرار بوده و به‌مثابه مفر عمل می‌کند. در این میان، نشانه‌شناسی سه فیلم مذکور نشان می‌دهد که جامعه ایرانی به نمایش درآمده در این آثار و مقتضیات آن برای شخصیت‌های سه روایت، در برخورد با مسائل مختلف، راه گریزی جز توسل به دروغ باقی نمی‌گذارد.

lies in asghar farhadi’s trilogy

the purpose of this article is to review three films by asghar farhadi &chaharshanbe soori&, &about eli& and & nader’s separation from simin& which deal with the subject of lies. the authors tried to investigate the contexts and functions of falsehood in these three cinematic narratives by using narrative analysis and using semiotic methods and physical codes (technical, social, and ideological codes). the present study, by dividing lies into three types of lies as a loophole, lies as traps and weapons, and lies as facilitator (facilitator of daily affairs), shows that lies in farhadi’s works originate from urgency and act as an escape route.  meanwhile, the semiotics of the three films show that the iranian society shown in these works and its requirements for the characters of the three narratives, there is no escape but resorting to lies in the face of various issues.keywords:  mohammad reza javadi yeganehsaeedeh zadghannad