در جستجوی کمال مطلوب؛ بررسی تطبیقی «ماهی سیاه کوچولو»، نوشته صمد بهرنگی با «جاناتان مرغ دریایی» اثر ریچارد باخ

صمد بهرنگی جزو اولین کسانی است که در ایران برای بچه‌ها داستان نوشت و «ماهی سیاه کوچولو»ی او یکی از شاهکارهای ادبیات کودک و نوجوان ایران است. در این داستان، ماهی سیاه کوچولو از زندگی بی‌حاصل در محیطی محدود، و از خمود فکر و بطالت عمر هم‌نوعانش خسته شده است. بنابراین عزم جزم کرده است به دنیاهای وسیع برود و در آنجا آگاهی و تجربه‌های نو کسب کند، به همین خاطر با شکستن سنت‌ها و تابوها، قدم در راهی پرمخاطره می‌گذارد... . ماهی سیاه کوچولو از نظر مضمون و محتوا و ساختار( طرح، روایت، زاویۀ دید، نمادپردازی و ...) شباهت‌های زیادی با داستان «جاناتان مرغ دریایی» ریچارد باخ آمریکایی دارد. در این جستار تلاش می‌شود تا به شیوۀ توصیفی تحلیلی به بررسی تطبیقی این دو داستان بپردازیم و با بیان وجوه اشتراک و افتراق آن دو، اشتراکات فکری، فرهنگی، ذوقی و.. دو نویسنده از دو ملت غیر هم‌زبان عرضه شود. نتیجه ی بررسی نشان داد که دو اثر، از نظر درونمایه و محتوا، زاویه ی دید، شیوه ی روایت، نمادپردازی، وجود کنشگرهای بازدارنده (منفی) و سوق دهنده (مثبت)، طردشدن از گروه و... شباهت های بسیار با هم دارند، با وجود این، گاهی تفاوت های جزئی نیز در میان آنها دیده میشود که از آن میان میتوان به تفاوت در شیوه ی صحنه سازی های آغازین، مرگ قهرمان در پایان داستان «ماهی سیاه کوچولو» و زنده ماندن و برگشتن به جمع همنوعان، در داستان جاناتان مرغ دریایی و همچنین، وجود دو راوی در داستان بهرنگی و یک راوی در داستان باخ اشاره کرد.