بررسی تاثیر نهادهای قدرت بر آثار کودک و نوجوان ایران نمونه‌پژوهی: آثار تالیف و ترجمه جایزه‌گرفته پیش و پس از انقلاب اسلامی (1367-1340)

در طول زمان، نهادهای قدرت از نظام‌های ادبی و فرهنگی برای تحقق اهداف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی خود استفاده کرده‌اند. سوال تحقیق این بود که آیا ادبیات کودکان و نوجوانان ایران نیز متاثر از نهادهای قدرتمند ادبی و غیرادبی بوده است و آیا برای تحقق اهداف خاص دست‌کاری شده است یا خیر. ازآنجایی‌که در پژوهش‌های دیگر به این موضوع پرداخته نشده است، بر آن شدیم تا به بررسی آثار در بازه‌ی زمانی 1340-1367 که یکی از پررویدادترین دوره‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی ایران بوده است، بپردازیم. ازآنجایی‌که بررسی تمامی آثار تولیدی این بازه‌ی زمانی از حوصله‌ی این پژوهش خارج بود، پیکره‌ی مطالعه محدود به آثار جایزه‌گرفته و برجسته‌ی این دوره شد. جمعاً 169 اثر جایزه‌گرفته‌ی ترجمه و تالیف استخراج و جزئیات آثار با کمک منابع کتابخانه‌ی ملی ایران، کامل و با نرم‌افزار spss تحلیل شد. علاوه‌بر این، محتوای آثار جایزه‌گرفته به لحاظ موضوعی، بررسی و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که علی‌رغم نوپا‌بودن نظام ادبی کودک و نوجوان در این دوره، نهادهای قدرت از آن برای تحقق اهداف سیاسی و اجتماعی خود استفاده کرده‌اند.

Investigating the effect of powerful institutions on Iranian Children’s Literature awardwinners before and after the Islamic revolution (1961 – 1988)

Throughout history, powerful institutions of various communities have turned to Children’s Literature to pursue their political, religious, economical, commercial, and sociocultural purposes. As this had occurred commonly in different communities, the query of the present study was to investigate whether Iran’s powerful institutions had also affected Children’s Literature to pursue similar purposes as well. Review of previous literature showed no similar work carried out on Iranian Children’s Literature with such intention. The study was delimited to only those written and translated literature that had received awards by national and international institutions (this would ensure direct effect of power on product) and the scope of investigation was from 1340/1361 to 1367/1988. The period was selected intentionally due to the drastic sociopolitical and ideological changes in the country because of two major events: 1) the Islamic Revolution and 2) The IranIraq war. A sum of 169 awarded literatures were collected and then analyzed quantitatively by SPSS software and later qualitatively by content analysis. Overall, results showed that despite all the commotion in the country, powerful institutions had indeed affected Children’s Literature and directed it for other purposes.