ظرفیت‌های روایی و تمرکززدایانه‌ی باب هفتم کلیله‌ودمنه برای بازنویسی

کلیله‌ودمنه از متون ارزشمند گذشته است و هر کوششی برای نشان دادن ظرفیت‌های نهفته در آن می‌تواند نسل امروز را هرچه بیشتر با ارزش‌های گوناگون این متن آشنا کند. از امتیازهای ارزنده‌ی کلیله‌ودمنه می‌توان به ظرفیت‌های روایی و تمرکززدایانه‌ی این متن برای بازنویسی اشاره کرد. در این مقاله که برآمده از پژوهشی گسترده است، ظرفیت‌های روایی و تمرکززدایانه‌ی باب هفتم کلیله‌ودمنه، بر پایه‌ی الگوی ماریا نیکولایوا در روایت‌مندی و شگردهایی که خسرونژاد و مرادپور برای تمرکززدایی یافته‌اند، بازشناسی و بررسی می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد باب هفتم کلیله‌ودمنه درصورتی‌که با توجه و تکیه به ظرفیت‌های روایی و تمرکززدایانه‌ و تقویت آن‌ها بازنویسی شود، داستانی جذاب و خواندنی برای کودکان خواهد بود، به‌ویژه اگر با انتخاب زبانی ساده اما پویا و روان بازنویسی گردد که در آن شخصیت‌ها هر یک با لحنی ویژه و مناسب خود سخن بگویند. از ویژگی‌های روایی شایسته‌ی توجه در بازنویسی این متن موارد زیر را می‌توان برشمرد: پیرنگ ساده، گره‌افکنی و تعلیق، شخصیت‌پردازی توجه‌برانگیز و ‌گفت‌وگوهایی که ضمن ایجاد تعلیق و کشش، آموزه‌هایی ارزشمند را غیرمستقیم به کودک انتقال می‌دهند و... . همچنین وجود نه شگرد تمرکززداینده، شایستگی این داستان را برای بازنویسی بیشتر نمایان می‌کند: پایان خوش و آگاهی خواننده از آن در آغاز، اغراق در تمرکزگرایی شخصیت‌ها، مداخله‌ و تغییر چندباره‌ی راوی،‌ خودنمایی یا خودفاش‌سازی داستان، سپیدنویسی، ‌‌غافلگیری مخاطب با چاره‌اندیشی شخصیت‌ها، مناظره‌ که هم بازتاب تمرکززدایی شخصیت‌‌ها و هم موجب تمرکززدایی خواننده است، ساختار قصه‌درقصه و جابه‌جایی قهرمان.

Narrative and Decentarative Capacities of 7th part of Kalila va Dimnafor Rewriting and Recreation

Abstract      Kalila va Dimna is one of the valuable texts of the past. An important merit of Kalila va Dimna is its narrative and decentarative capacities. The purpose of this paper is to study the capacities of 7th part of Kalila va Dimna a for rewriting and recreation according to Maria Nikolajeva and the pattern proposed by Khosronejad. The findings of this study show this part of Kalila va Dimna does have the appropriate narrative structure for children  such as simple plot, attractive characterization and dialog suitable to be  rewritten in a simple language in which every character is speaking in his special tone. There are nine techniques of decentration in this story: happy end, exaggeration, narrator’s intervention and change, exhibitionism, whitewriting, surprise, debate, tale in tale, and displacement of the protagonist.