بررسی اصول و معیارهای بازنویسی در ادبیات کودکان و نوجوانان (مطالعۀ موردی: بازنویسی های شاهنامه فردوسی)

این مقاله به بررسی اصول و معیارهای بازنویسی در ادبیات کودک و نوجوان و چگونگی انطباق بازنویسی‌های صورت‌گرفته از شاهنامه فردوسی با این اصول و معیارها می‌پردازد. به این منظور کتاب‌ها و مقاله‌هایی در زمینه زبان‌آموزی و مراحل رشد زبانی کودک، روان‌شناسی تعلیم و تربیت، روان‌شناسی رشد، عناصر داستان و فنون داستان‌نویسی برای کودکان مطالعه و بررسی شد و بایدونبایدها، نیازها و علایق کودکان و نوجوانان در رده‌های سنی مختلف شناسایی گردید؛ بر اساس آن‌ها معیارهایی در سه بخش زبانی، محتوایی (تربیتی) و فنی (شیوه‌های داستان‌نویسی) مشخص و تعریف شد. سپس بازنویسی‌هایی که برپایه‌ی شاهنامه فردوسی برای کودکان و نوجوانان نوشته‌شده و به چاپ رسیده‌اند، انتخاب گردید. این داستان‌ها باتوجه‌به معیارهای به‌دست‌آمده، بررسی و میزان انطباق آن‌ها با معیارهای مدنظر ارزیابی و سنجیده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد بازنویسان در حوزه‌ی زبانی بدون درنظرگرفتن ویژگی‌ها و توانایی‌های زبانی مخاطبان خود در مراحل سنی مختلف، فقط به ساده‌کردن زبان متن اصلی توجه کرده‌اند. در حوزه محتوایی اغلب بازنویسان به ویژگی‌های ذهنی، عاطفی و اجتماعی مخاطبان خود توجه کرده‌اند اما ازنظر فنی در بازنویسی‌ها چندان خلاقیت و ابتکاری در مقایسه با متن اصلی دیده نمی‌شود و بازنویسان بیشتر داستان‌ها را با همان چارچوب متن اصلی و فقط با زبانی ساده بازنوشته‌اند. گفتنی است تاکنون پژوهشی با هدف مدنظر این مقاله صورت نگرفته است.

A Study of Principles and Criteria of Rewriting in Children and Young Adult Literature(Case Study: Rewritings of Ferdowsi’s Shahnameh)

A Study of Principles and Criteria of Rewriting in Children and Young Adult Literature(Case Study: Rewritings of Ferdowsi’s Shahnameh) *Mahbood Fazeli                               **Reyhaneh Nasr EsfahaniAssistant Prof. of Persian Language & Literature                  MA, Persian Language & LiteratureAlZahra UniversityAbstractThis paper is a study of principles and criteria of rewriting in children and young adult literature in Shahnameh’s rewritings. To this end, some books and articles on language learning and stages of child’s linguistic development, as well as psychology of education, developmental psychology, elements of fiction and storywriting for children were studied in order to gain information about needs and interests of children and young adults. Some criteria were identified and defined in three parts: linguistic, content (educational) and technical (storywriting methods). Then, the rewritings published based on Ferdowsi’s Shahnameh for children and young adults were selected and analyzed based on the above mentioned criteria. The obtained results show that in the linguistic area, writers have simply focused on simplifying the language of the original text without considering the language features and abilities of their readers at different age groups. In the content area, most of the writers have focused on the mental, emotional and social characteristics of their readers, but technically, there is less creativity in rewritings considering the original text. The writers have rewritten the stories based on the original text and just in simple language.