الگوی جانشین‌پروری فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران

زمینه و هدف: جانشین‌پروری برنامه‌ای مدون برای شناسایی، انتصاب و جایگزین‌کردن افراد شایسته و توانمند در سطوح بالای مدیریتی برای پیشبرد اهداف سازمان به‌شمار می‌آید. هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی جانشین‌پروری فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی است. روش‌: این پژوهش از نظر هدف کاربردی- توسعه‌ای و با روش ترکیبی انجام شد. در مرحله کیفی از فن تحلیل مضمون و در مرحله کمی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی را خبرگان علمی و اجرایی ستاد نیروی انتظامی که در حوزه مدیریت منابع انسانی صاحب‌نظر و دارای تحصیلات دانشگاهی بودند، تشکیل می‌دهند. تعداد 15 نفر به‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با آنان مصاحبه حضوری صورت گرفت و تا رسیدن به اشباع نظری و پاسخ‌های تکراری ادامه یافت. جامعه آماری مرحله کمی، کلیه فرماندهان و مدیران عالی ستاد نیروی انتظامی بودند که تعداد 157 پرسش‌نامه بین آنان توزیع شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه محقق‌ساخته و مصاحبه با خبرگان نیروی انتظامی است. یافته‌ها: مدل پارادایمی حاکی از آن است که پدیده اصلی جانشین‌پروری و الگوی مورد نظر آن تحت تاثیر شش متغیر قابلیت رهبری، مدیریت استعدادیابی، باورهای دینی، ساختار سازمانی، مشارکت جامعه با پلیس و توانایی و مهارت‌های فردی قراردارد که در طراحی پرسش‌نامه و سنجش الگو، این عوامل مورد توجه قرار گرفت. این عوامل می‌توانند به‌عنوان متغیرهای مستقل تعیین‌کننده برنامه جانشین‌پروری (متغیر وابسته) قلمداد شوند. نتایج: نتایج پژوهش درخصوص الگوی جانشین‌پروری مدیران، ابعاد و عوامل تاثیرگذار بر جانشین‌پروری را تایید و اهمیت هریک را مشخص کرد که عبارت‌اند از: الف. قابلیت رهبری 86/0؛ ب. مشارکت جامعه با پلیس 82/0؛ پ. مهارت و توانایی فردی 76/0؛ ت. مدیریت استعدادیابی 70/0؛ ث. باورهای دینی 07/0 و ج. ساختار سازمانی 47/0.