طراحی الگوی مدیر شایسته مبتنی بر نهج‌البلاغه براساس روش داده‌بنیاد

زمینه و هدف: هر تمدن بالنده‌ای برای تداوم حیات سعادتمند خود نیازمند حکمرانی شایسته است تا تعالی فردی و اجتماعی جامعه خود را سرعت بخشد. مدیران و دیوان‌سالاران به‌عنوان سرمایه‌های اصلی نظام، مجرای تجلی اراده حکومت و تضمین‌کننده تحقق آرمان‌های یک تمدن هستند. بنابراین طراحی یک الگوی کارآمد پرورش مدیران و کارگزاران صالح و شایسته، مسیله اصلی هر حکومتی است که بدون شناخت باورهای اساسی بنیان‌گذاران و اسطور‌ه‌های آن حکومت قابل تحقق نیست. با‌توجه به شخصیت والای امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در شکل‌دهی به‌اندیشه‌های حکومت و مدیریت در نظام مقدس ایران اسلامی، این جستار، به‌دنبال استخراج و فهم الگوی مدیر شایسته از کتاب نهج‌البلاغه است.روش: این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت کیفی است و رویکرد آن براساس نظریه داده‌بنیاد است.یافته‌ها: با مطالعه نهج‌البلاغه و با انجام فرایند‌های رویکرد داده‌بنیاد، 149 مفهوم مرتبط با مدیر شایسته به‌دست آمد. سپس این مفاهیم با موضوع و معانی مشترک با هم ادغام و دسته‌بندی و منجر به ظهور 39 مقوله فرعی شد. این مقوله‌ها نیز ادغام و در دسته‌های کلی‌تر قرار گرفت که حاصل کار، ظهور ابعاد شش‌گانه مدیر شایسته بود که عبارت‌اند از: بعد اعتقادی (خداباوری)، بعد مکتب علوی، نظام پایش اخلاق‌محور، بعد تربیتی، مقوله راهبردهای مدیریت و رهبری و درنهایت تحقق مدیر شایسته.نتیجه‌گیری: این ابعاد در الگوی «استراوس کربین » (1391) گنجانده شد. بدین‌ترتیب که بعد خداباوری به‌عنوان عامل علی، بعد مکتب علوی به‌عنوان عامل محوری، بعد تربیتی و نظام پایش اخلاق‌محور به‌ترتیب به‌عنوان عوامل زمینه‌ای و مداخله‌گر و منش مدیریت و رهبری زیر مقوله راهبردها جای گرفت که نتیجه و پیامد آن شکل‌گیری الگوی مدیر شایسته (حکمران صالح) است