تدوین بسته آموزشی روانشناختی مقابله با بدگمانی بر اساس منابع اسلامی و امکان سنجی آن در کاهش تعارضات زناشویی

پژوهش با هدف تدوین بسته آموزشی روانشناختی مقابله با بدگمانی بر اساس منابع اسلامی و امکان سنجی آن در کاهش تعارضات زناشویی انجام گرفت. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و کمی بوده و از دو روش تحلیل محتوا و آزمایشی بهره گرفته شد. در بخش کیفی به منظور تدوین بسته استاندارد در زمینه بدگمانی مبتنی بر منابع اسلامی، از منابع پیشین صورت گرفته در این زمینه و همچنین آیات و روایات و سخنان بزرگان دین در این حوزه بهره گرفته شد. به منظور تعیین میزان اثربخشی بسته تدوین شده از روش آزمایشی پیش‌آزمون- پس‌آزمون ‌بهره گرفته شد. حجم نمونه 14 زوج نفر (7 زوج گروه کنترل؛ 7 نفر زوج گروه آزمایش) مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران به‌عنوان نمونه انتخاب گردیدند. بسته آموزشی طراحی شده شامل 8 جلسه و به مدت 45 دقیقه بود. ابزار پژوهش پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی، براتی و بوستانی پور (1387) بود که روایی محتوایی (صوری) آن توسط استاد راهنما مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ 0.84 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از روش‌های توصیفی بهره گرفته شد و در بخش کمی با بهره گیری از روش آزمایشی پیش‌آزمون -پس‌آزمون از دو سطح آمار توصیفی (درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون کواریانس) محاسبه شد. نتایج نشان داد بسته آموزشی از دیدگاه صاحب نظران از روایی لازم برخوردار است. نتایج حاکی از آن است که بسته آموزشی میزان تعارضات زناشویی را کاهش میدهد. نتایج نشان داد بسته آموزشی مقابله با بدگمانی توانست میزان تعارضات زناشویی را کاهش دهد. این بدان معنی است تعارضات زناشویی که به عنوان تعارض بین زن و مرد به عنوان یکی از منابع قدرت استرس‌هایی را برای زوجین به همراه داشته به شکلی آنها با مشکلات مالی، اجتماعی، جنسی، تنش های زیادی رو به رو می شوند که بعدی از آن ریشه در بدگمانی های زوجین به یکدیگر دارد از طریق سفارشات قرآنی، راهکارهای معنوی توسط معصومین و تلفیق آنها با راهکارهای روانشناسی می تواند زوجین را از تعارضات زناشویی رهایی بخشد.

development of a psychological training package to deal with suspicion based on islamic sources and its feasibility in reducing marital conflicts

the research was conducted with the aim of developing a psychological training package to deal with suspicion based on islamic sources and its feasibility in reducing marital conflicts. the approach of the current research is qualitative and quantitative and two methods of content analysis and experiment were used. in the qualitative part, in order to develop a standard package in the field of skepticism based on islamic sources, the previous sources in this field as well as the verses and traditions and the sayings of religious elders in this field were used. in order to determine the effectiveness of the developed package, the pre-test-post-test experimental method was used. the sample size of 14 couples (7 couples in the control group; 7 couples in the experimental group) referring to counseling centers in tehran were selected as a sample. the designed training package consisted of 8 sessions and lasted for 45 minutes. the research tool was sanai, barati and bustanipour’s marital conflict questionnaire (1387), whose content (face) validity was confirmed by the supervisor. the reliability of the questionnaire was obtained through cronbach’s alpha test of 0.84. descriptive methods were used for data analysis in the qualitative part, and descriptive statistics (percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (variance test) were calculated using the pre-test-post-test experimental method in the quantitative part. the results showed that the educational package has the necessary validity from the point of view of the experts. the results indicate that the educational package reduces the amount of marital conflicts. the results showed that the training package for dealing with suspicion was able to reduce the amount of marital conflicts. this means that marital conflicts, which as a conflict between a man and a woman, as one of the sources of power, have brought stress for the couple, in a way they face many financial, social, sexual problems, and many tensions, from which it is rooted in the suspicions of couples towards each other, through quranic orders, spiritual solutions by the innocent and combining them with psychological solutions can free couples from marital conflicts.