مطالعه عوامل موثر بر وقوع قتل: فراترکیب پژوهش‌های بازه زمانی 1377 الی 1400

قتل؛ کشتن و سلب جان انسانی دیگر با هر انگیزه‌ای است که جزء جرائم خشن اجتماعی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل موثر بر وقوع قتل و ارائه راهکارهای اجتماعی فرهنگی است. روش تحقیق از نوع فراترکیب بوده و جامعه آماری آن 38 تحقیق موردی (کمی+کیفی) به‌صورت تمام شماری و تعمدی در بازه زمانی 1377 1400 بوده است. نتایج نشان می‌دهد که 1. شاخص فرهنگی (عوامل طایفه‌ای، ارزشی و نگرشی) 2. اقتصادی (عوامل اختلافی، شکافی و ساختاری)؛ 3. اجتماعی (عوامل اقلیم محیطی، تعاملی، پروفایلی، نهاد خانواده، اعتیاد، سرمایه، کنترل اجتماعی، ساختاری و هنجاری)؛ 4. روانی شخصیتی و 5. جمعیت‌شناختی (پایگاه اقتصادی اجتماعی، سن، جنسیت، وضعیت تاهل، وضعیت شغلی، قومیت، سطح تحصیلات، محل سکونت، حجم جمعیت خانواده، محل تولد، زمان و فصل واقعه) در وقوع قتل موثر بوده است. جامعه ایران در حال گذار از شرایط سنتی (سبک زندگی) به مدرن (فردگرایی و نوسازی اجتماعی) بوده و به دلیل عدم هماهنگی نهادهای اجتماعی (ستیز ارزشی نهادی)، شکاف طبقاتی، ناکامی اجتماعی و بی‌سازمانی اجتماعی، جامعه دچار کژ کارکرد و شرایط آنومیک (انباشت فشارهای اجتماعی اقتصادی) شده و در اثر عدم هماهنگی جامعه با شرایط جدید و حل نیازهای جامعه (توسعه ناموزون، تضاد اجتماعی، آشفتگی فرهنگی، نابسامانی نهاد خانواده، فشار اقتصادی روی طبقات اجتماعی، احساس بی‌عدالتی و محرومیت نسبی)، قتل نیز افزایش‌یافته است. به تعبیری، قتل رفتاری فردی، اما کنشی اجتماعی است که شرایط جامعه (عوامل پنج‌گانه فوق)، زمینه‌های اقدام به قتل را تسهیل می‌کنند.

studying factors affecting the occurrence of murder:metasynthesis of researches from 1998 to 2021

introduction: murder is the killing or taking and taking of another human life with any purpose murder; killing and taking the life of another human being with any motive is considered as a violent social crime. the purpose of this study is to study the factors affecting the occurrence of murder and to present socio cultural solutions. the research method is meta combined and its statistical population is 38 case studies (quantitative + qualitative) in full and intentional in the period of 1998 to 2021. the results show that 1. cultural index (tribal, value and attitude factors) 2. economic (differences, gaps and structural factors); 3. social (climatic environmental, interactive, profile factors, family institution, addiction, capital, social control, structural and normative); 4. psycho personality and 5. demographic (socio economic status, age, gender, marital status, employment status, ethnicity, level of education, place of residence, family size, place of birth, time and season of the incident) were effective in the murder. is. iranian society is transitioning from traditional conditions (lifestyle) to modern (individualism and social modernization) and due to lack of coordination of social institutions (value institutional conflict), class gap, social failure and social disorganization, society is dysfunctional and conditions anomic (accumulation of socio economic pressures) and due to lack of coordination of society with new conditions and solving the needs of society (unbalanced development, social conflict, cultural turmoil, family institution disorder, economic pressure on social classes, feelings of injustice and relative deprivation), murder has also increased. in a sense, murder is an individual behavior, but a social action that the conditions of society (the above five factors) facilitate the grounds for attempted murder