مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خستگی از شفقت در مادران مراقب خانواده

مادران مراقبت‌کننده از کودکان اتیسم و کودکان دچار اختلال جسمی- حرکتی نه تنها از داغ ننگ جامعه رنج می‌برند؛ بلکه در خطر ابتلاء به مشکلات و ناتوانی‌های روانی هستند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خستگی شفقت در مادران مراقب خانواده بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش همه مادران کودکان با اختلال اتیسم و کودکان با مشکلات جسمی- حرکتی بودند که فرزندشان در مدارس ویژه شهر تهران در سال 1398 مشغول به تحصیل بودند که از میان آن‌ها 45 مادر داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و با همگن‌سازی سن و مدت زمان مراقبت در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. شرکت‌کننده‌ها به پرسشنامه خستگی از شفقت مراقبین خانواده ، نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ (1998)؛ نسخه دوم پرسشنامه تعهد و عمل بوند و همکاران (2011) پاسخ دادند. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل طرح آمیخته و نرم‌افزار 25spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد آموزش مبتنی بر طرحواره (0/01> p و11/41 =f) و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (0/01> p و19/77 =f) در مقایسه با گروه کنترل بر خستگی از شفقت موثر بودند. براساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد هر دو بر کاهش خستگی از شفقت مادران مراقب خانواده موثر بودند. همچنین بین اثربخشی آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد تفاوت معناداری وجود ندارد.

comparison of the effectiveness of schema-based education and acceptance and commitment-based education on compassion fatigue in family caring mothers

mothers caring for children with autism and children with physical disabilities not only suffer from the stigma of society; rather, they are at risk for mental health problems and disabilities.the aim of the present study was to the comparison of the effectiveness of schema-based education and acceptance and commitment-based education on compassion fatigu in family caring mothers. the research method was semi-experimental with pre-test, post-test, and follow-up with a control group. the statistical population of this study was all mothers with children with autism and children with physical-motor disabilities were educating in special schools in tehran in 2019, from which 45 mothers eligible volunteers entered the study and with the homogenization of age and duration of care assigned to two experimental groups and a control group. participants answered to the compassion fatigu inventory for family caregivers; young schema questionnaire-short form (1998) and acceptance and action questionnaire-ii by bond et al. (2011). mixed analysis method and spss 25 software was used to analyze the data. the research results indicate schema-based training (f= 11.41 p < 0.01) and acceptance and commitment-based training (f= 19.77 p < 0.01), were effective on compassion fatigue by relying on control group.based on the achievements of this research, schema-based training and acceptance and commitment-based training are both effective on reducing compassion fatigue of family caring mothers. also, there is no meaningful difference between schema-based education and acceptance and commitment-based education.