مدل‌سازی هم پیوندی شغلی کارکنان دانشی؛ مطالعه موردی: شرکت‌های دانش‌بنیان

جذب، انگیزش و حفظ کارکنان دانشی در یک اقتصاد دانش‌بنیان، یعنی جایی که اقدامات مدیریت دانش و همگرایی جهانی فناوری، ماهیت کار را باز تعریف نموده است، بسیار حیاتی است؛ در حالی که موفقیت سازمان‌های امروزی به دانش افراد آن متکی است، حفظ کارکنان دانشی به سبب تحرک و سیالیت بالای آن‌ها، به‌عنوان یک چالش همچنان باقی است. هدف از پژوهش کیفی اکتشافی حاضر، بررسی و شناسایی منابع و عوامل هم پیوندی شغلی دانشگران در شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با محیط کاری آن‌ها است. برای این منظور، پس از مطالعه عمیق مبانی نظری هم‌پیوندی شغلی، چارچوب پرسش‌های مصاحبه نیمه‌ساختاریافته طراحی گردید. سپس، به‌منظور جمع‌آوری داده‌های میدانی، با مدیران و خبرگان منابع انسانی 17 شرکت دانش‌بنیان به روش نمونه‌گیری هدفمند، به شکل نمونه‌گیری گلوله برفی، مصاحبه صورت گرفت. متعاقباً مصاحبه‌ها ترانویسی شد و با به‌کارگیری نرم‌افزار maxqda2018 و روش تحلیل تم شش مرحله‌ای کلارک و براون، کد گذاری گردید؛ نتیجتاً منابع هم‌پیوندی شغلی دانشگران، متشکل بر 372 کد فرعی در قالب 27 تم فرعی و 9 تم اصلی شامل منابع فردی انسانی، اقدامات حمایتی، فرآیندهای بین فردی، منابع مرتبط با شغل و محیط کاری، مدیریت دانش، بهبود و پایداری منابع انسانی، اقدامات پیمایش و سنجش، ساختار سازمانی و موانع و چالش‌ها، شناسایی، تحلیل و طبقه‌بندی شدند.

modeling the job embeddedness of knowledgeable workers:: the case study of knowledgebased firms

attracting, motivating and retaining knowledge workers is critical in a knowledgebased economy, where knowledge management practices and global technology convergence have redefined the nature of work; while the success of today’s organizations depends on the knowledge of its people, retaining knowledge employees due to their high mobility and fluidity remains a challenge. the purpose of this qualitativeexploratory research is to investigate and identify the sources and factors of job embeddedness of knowledge workers in iranian knowledgebased firms with their work environment. for this purpose, after an indepth study of the theoretical foundations of job embeddedness, the framework of semistructured interview questions was designed. then, in order to collect field data, managers and human resources experts of 17 knowledgebased companies were interviewed by purposeful sampling in the form of snowball sampling. subsequently, the interviews were transcribed and coded using maxqda2018 software and clark and brown sixstep theme analysis method; as a result, knowledge workers’ job embeddedness sources, consisting of 372 subcodes in the form of 27 subthemes and 9 main themes including individualhuman resources, supportive practices, interpersonal processes, jobrelated and work environment sources, knowledge management, improvement and sustainability of human resources, survey and measurement practices, organizational structure and barriers and challenges were identified, analyzed and classified.