طراحی مدل شایستگی سفیران جمهوری اسلامی ایران

در دوره دیپلماسی کلاسیک، نقش سفیر، دفاع از منافع ملی کشور خود در کشورهای خارجی و پیام‌رسانی بین مقام های دو کشور بود. با تسهیل ارتباطات، افزایش تنوع کاری سفرا و نیز گوناگونی کارکنان سفارتخانه‌ها ازحیث تخصص و عواملی ازاین‌دست، به‌تدریج نقش سفرا دستخوش تغییراتی اساسی شده است. پژوهش حاضر نظر به تغییر نقش سفیر در صحنه‌ دیپلماسی و نیز ویژگی‌های جمهوری اسلامی ایران، درصدد آن است که مدل شایستگی سفیر جمهوری اسلامی ایران را تدوین نماید. روش به‌کار گرفته‌شده در این پژوهش، روش کیفیِ تحلیل مضمونی است. داده های تحقیق تا دستیابی به مرحله اشباع نظری، از سه منبع مصاحبه با سفرا و دیپلمات‌های سابق جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف، متن مقالات و مصاحبه‌های منتشرشده سفرای سابق اروپایی در این زمینه و همچنین بیانات مقام معظم رهبری در جمع سفرا و مدیران وزارت امورخارجه، گردآوری شده است. بدین‌ترتیب، با تحلیل داده‌ها طی چند مرحله کدگذاری با استفاده از نرم‌افزار مکس کیو دی ای، 6 مضمون اصلی شکل گرفته و براساس آن الگوی شایستگی سفیر جمهوری اسلامی ایران مشتمل بر شش لایه «ارزش‌های اسلامی و ملّی»، «ویژگی های اخلاقی، شخصیتی و عمومی»، «دانش تخصصی و عمومی»، «تجربه»، «توانایی‌های ذهنی و ارتباطی» و «مهارت های مدیریتی، منطقی و ارتباطی» شکل گرفت.

Designing Competency Model for the Ambassadors of the Islamic Republic of Iran

In the classical diplomacy, an ambassador was only supposed to defend his/her country’s national interests in the foreign country, and to communicate messages between the two countries’ officials. Due to development of communication systems, the increasing diversity of ambassadors’ work, and the variety of embassy staff in terms of expertise and the like, the role of ambassadors has gradually changed. Given the changing nature of ambassadors’ responsibilities, in the diplomatic scene, and especially due to the features of the Islamic Republic of Iran, this research is intended to design the model of competency for the ambassadors of the Islamic Republic of Iran. This research follows a qualitative method of thematic analysis. Research data is collected, up to theoretical saturation stage, from three sources of interviews with ambassadors and former diplomats of the Islamic Republic of Iran in different countries, articles written and interviews published by former European ambassadors, and the speeches of the Supreme Leader to the ambassadors and managers of the Ministry of Foreign Affairs. Accordingly, data analysis in several stages of coding using MAXQDA software, resulted in six main themes based on which the model of competency of the ambassadors of the Islamic Republic of Iran was designed. It consisted of six layers of "Islamic and national values", "ethical characteristics, personal and general features", "special and general knowledge", " experience ", " mental and communicative capabilities", and "managerial, logical and communicative skills".