بررسی تنوع ریختی پنج گونه از گاوماهیان (gobiiformes: gobiidae) جنس ponticola در رودخانه‌های حوضه‌ جنوبی دریای خزر

این پژوهش با هدف بررسی تنوع ریختی پنچ گونه گاوماهی ponticola  syrman، p. gorlap، p. iranicus، p. patimari و p. hircaniaensis از خانواده‌ gobiidae به‌اجرا در آمد. بدین‌منظور، گونه‌های این جنس از ایستگاه‌های مختلف در رودخانه‌های حوضه‌ جنوبی دریای خزر در سه استان گیلان، گلستان و مازندران نمونه‌برداری و تعداد 20 صفت اندازشی مورد بررسی قرار گرفت. سپس ویژگی‌های ریخت سنجی پس از استاندارد‌سازی، با استفاده از آنالیزهای چند متغییره از جمله pca، kruskal-wallis و cva مورد مقایسه قرار گرفتند. براساس نتایج، تمامی صفات مورد بررسی تفاوت معنی‌داری را نشان دادند. گونه‌های مورد مطالعه به‌جز دو گونه‌ p. iranicus و p. hircaniaensis از یکدیگر کاملاً متمایز شدند و مهمترین صفات تفکیک‌کننده شامل ارتفاع باله‌ پشتی دوم، فاصله‌ پیش‌مخرجی، طول باله‌ سینه‌ای، طول ساقه‌ دمی، فاصله‌ پیش باله‌ پشتی، طول باله‌ شکمی و طول سر بودند. با توجه به اینکه اعضای جنس ponticola از لحاظ ریختی بسیار به یکدیگر شبیه بوده، از این رو توصیه می شود که از مجموع صفات ریخت سنجی سنتی در آنالیز رج بندی تجزیه به مولفه های اصلی و صفات مولکولی برای تفکیک گونه های این جنس جهت تایید نتایج فوق استفاده گردد.

investigating the morphological diversity of five species of gobies of the genus ponticola (gobiiformes: gobiidae) in rivers of the southern caspian sea basin

this work aimed to investigate the morphological diversity of five species of the genus  ponticola viz. p. syrian, p. group, p. ironic, p. primary, and p. hircaniaensis (gobiidae). for this purpose, the specimens of the studied species were sampled from different stations in the rivers of the southern basin of the caspian sea in the provinces of guilan, golestan, and mazandaran, and a total of 20 morphometric characteristics were measured. then, the morphological characteristics after standardization were compared using pca, kruskal-wallis, and cva analyses. based on the results, all characteristics showed significant differences. the studied species, except p. iranicus and p. hircaniaensis, were discriminated from each other, and the most important discriminative characters were the height of the second dorsal fin, preanal length, the length of the pectoral fin, the length of the caudal peduncle, the pre dorsal length, ventral fin length, and head length. the members of the genus ponticola are similar in terms of morphological traits; hence, it is suggested that the whole traditional morphometric characters in a pca analysis and molecular data be used to discriminate the species in this genus.