مقایسه روش‌های برداشت سبز و سوخته نیشکر و بررسی اثرات زیست محیطی آتش زدن مزارع در برداشت سوخته نیشکر در استان خوزستان

سوزاندن نیشکر عملی است که قبل از برداشت نیشکر به‌ منظور تسهیل برداشت و یا بعد از برداشت سبز به ‌منظور حذف بقایای گیاهی مانده در مزرعه انجام می‌گیرد. هدف از این مطالعه، مقایسه روش‌های برداشت سبز و سوخته نیشکر و بررسی اثرات زیست ‌محیطی آتش ‌زدن مزارع در برداشت سوخته نیشکر در شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی در استان خوزستان است. برای بررسی روش‌های برداشت سبز و سوخته نیشکر از تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. جهت تعیین معیارها، پس از مطالعات و مذاکره با کارشناسان برداشت نیشکر در شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، معیارهای احتمالی تاثیرگذار بر برداشت نیشکر، شناسایی و در چهار گروه میزان خاشاک ارسالی به کارخانه، میزان ضایعات در زمان برداشت، آلودگی زیست ‌محیطی و مدیریت بقایا در عملیات بازرویی و آبیاری تقسیم‌بندی شدند. اطلاعات مورد نیاز در قالب پرسشنامه‌هایی توسط 31 کارشناس عملیات برداشت شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی در سال زراعی 1398 جمع‌آوری و برای تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم‌افزار expert choice 11.0 مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از رویکرد تلفیقی swot-ahp اقدام به شناسایی و طبقه‌بندی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای برداشت سبز و سوخته نیشکر گردید. نتایج حاصل از ارزیابی ماتریس‌های عوامل داخلی و خارجی نشان داد میانگین وزن نهایی عوامل داخلی و خارجی به ‌ترتیب برابر3.181 و 2.693 است که نشان می‌دهد روش‌های برداشت نیشکر از نظر عوامل داخلی دارای نقاط قوت برجسته است و در بهره‌برداری از عوامل خارجی با نقاط تهدید مهمی روبه‌رو است. همچنین نتایج نشان داد از بین روش‌های برداشت سبز و سوخته نیشکر در حال حاضر با توجه به امکانات و تجهیزات فعلی شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، روش برداشت سوخته با وزن نسبی 0.634 در اولویت می‌باشد. نتایج مربوط به نشر گاز گلخانه‌ای دی ‌اکسید کربن ناشی از آتش‌ زدن مزارع نیشکر شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی نشان داد میزان نشر این گاز معادل 1641780000 کیلوگرم برای یک فصل زراعی می‌باشد. در نهایت با توجه به نتایج تحقیق حاضر و بررسی‌های انجام شده، برداشت سبز تنها راهکار کاهش آلاینده‌های زیست ‌محیطی در صنعت تولید نیشکر در استان خوزستان می‌باشد. اما از آنجا که برداشت سبز برای اجرایی ‌شدن نیازمند مدیریت همه‌ جانبه است، در حال حاضر، مدیریت دود و خاکستر ناشی از آتش‌ زدن مزارع نیشکر به‌صورت سوزاندن مجاز تحت شرایط توصیه‌ شده آب و هوایی، به‌ منظور کاهش اثرات مخرب بر محیط زیست و سلامت عمومی الزامی است.

comparison of green and burnt sugarcane harvesting methods and environmental impacts of burning farms on sugarcane harvesting in khuzestan province

sugarcane burning is a process that is done before the cane harvest to facilitate harvesting or after green harvesting to remove residual plant residues in the field. the purpose of the present study was to compare the methods of green and burnt sugarcane harvesting and to investigate the environmental effects of burning of sugarcane fields on sugarcane harvesting in khuzestan province. hierarchical analysis was used to investigate green and burnt sugarcane harvesting methods. in order to determine the criteria, after interviewing the experts on sugarcane harvesting at the sugarcane and by products development company, the probable criteria affecting the sugarcane harvesting were identified and divided into four groups: amount of trashes sent to the factory, amount of waste at harvest, environmental pollution and residue management in irrigation and rationing operations. to weight the criteria, a questionnaire was completed by 31 experts in the field of sugarcane development and ancillary industries in the year 1398 and used for analysis by expert choice 11.0 software. also using swot-ahp integrated approach was identified and classified strengths, weaknesses, opportunities and threats of green and burnt sugarcane. results of evaluation of internal and external factors matrices showed that the average weight of internal and external factors were 3.181 and 2.693, respectively. there is an important threat. the results also showed that among the current methods of green and burnt sugarcane harvesting, considering the current facilities and equipment of the sugarcane development and ancillary industries, the burning method with a relative weight of 0.634 is preferred. also, the results of carbon dioxide emissions from the burning of sugarcane farms by the sugar cane development and ancillary industries showed that the amount of greenhouse gas emissions is 1641780000 kg for one crop season. finally, according to the results of the present study and the conducted studies, green harvesting is the only solution for reducing environmental pollutants in sugarcane production industry in khuzestan province. but since green harvesting requires comprehensive management to be implemented, at present, the management of smoke and ash from the burning of sugar cane fields is permitted under the recommended weather conditions to mitigate adverse effects on the environment and public health.