بررسی اثرات کودهای شیمیایی بر تغییرات جمعیتی گونه های کرم‌های خاکی

کرم‌های خاکی به دلیل نقش مهمی که در فرآیندهای زیستی، شیمیایی و فیزیکی خاک دارند برای بسیاری از آزمونهای سمیت و ارزیابی‌های محیطی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تحقیق حاضر با هدف تعیین اثرات برخی کودهای شیمیایی بر فراوانی گونه‌های مختلف کرم‌های خاکی به اجرا درآمد. پلات‌های آزمایشی به مساحت یک مترمربع در نظر گرفته شد. در هر پلات، از هریک از کودهای رایج و بر اساس آزمون خاک شامل کود اوره (urea)، سولفات آمونیوم(as)، دی آمونیوم فسفات(dap)، سولو پتاس(solupotas)، کود کامل ماکرو حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم (npk, 15-5-25)، ترکیب کود دامی پوسیده شده و کود کامل ماکرو (npk+om) به نسبت دو به یک و کود دامی(om)، استفاده شد و پلات شاهد بدون مصرف هر نوع کود شیمیایی و دامی (control)، در نظر گرفته شدند. بررسی فراوانی کرم‌ها در دو مرحله زمانی و در دو عمق 20-0 و 40-20 سانتیمتری خاک، انجام شد. در مرحله اول، بیست روز پس از افزودن کودها و در مرحله دوم، شصت روز پس از مصرف کودها، نمونه برداری از کرم‌های خاکی و بررسی تغییرات در آنها انجام شد. تیمارها در سه تکرار اعمال شد و داده‌ها در قالب تجزیه واریانس یک طرفه و با استفاده از نرم افزار spss تحلیل آماری شدند. نتایج مقایسات میانگین جمعیت کرم‌ها نشان داد که در روز بیستم و در عمق 20-0 سانتیمتری خاک، فراوانی گونه e. fetida در تیمارهای آمونیوم سولفات و اوره نسبت به تیمار شاهد، کاهش معنی‌دار یافته است. از بین کرم های اپی‌جئیک، گونه d. hortensis سازگاری بیشتری نشان داد و فراوانی آن در تیمار آمونیوم سولفات بیش از تیمار اوره بود. نتایج همچنین نشان داد که کرمهای گونه l. terrestris نسبت به گونه a. longa مقاومت بیشتری در برابر کودهای شیمیایی نشان دادند.