آزمون فرضیه اثر خشکسالی تولید در استان‌های ایران: مدل فضایی sar

اثر خشکسالی به مفهوم کمبود آب ناشی از رخداد خشکسالی، به این موضوع می‌پردازد که با ثابت در نظر گرفتن سایر شرایط، یک درصد محدودیت در دسترسی به آب چند درصد رشد اقتصادی را کاهش می‌دهد. در دهه‌های اخیر اقتصاددانان محیط‌زیست درپی پاسخ به این سئوال بودند که آیا سطحی از مصرف و تخلیه منابع آب وجود دارد که تاثیر مثبت آب بر تولید را معکوس نماید؟ در این پژوهش با کاربرد مدل پانل پویای تصادفی با کاربرد روش گشتاورهای تعمیم‌یافته فضایی sar-dpd-gmm در دوره 1383-1396 در 30 استان اثر آستانه‌ای استخراج منابع آب زیرزمینی بر تولید ناخالص داخلی حقیقی آزمون شد. نتایج نشان داد، منابع آب زیرزمینی در سطح و مجذور دارای ضریب 556/7311 و 0/0065- هستند، به طوری که حد آستانه استخراج 42/825 میلیارد مترمکعب در سال برآورد شد. استخراج بیش از این حد آستانه دارای تاثیرات منفی محیط‌زیستی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در بین استان‌ها است که منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی حقیقی در بین استان‌های ایران می‌گردد. به این ترتیب فرضیه اثر خشکسالی در استان‌های ایران رد نمی‌گردد. همچنین ردپای بشر در منابع آب زیرزمینی قابل مشاهده است. متغیر فضایی sar دارای ضریب 0/1064 است که نشان داد تخلیه یک حوضه آبریز که موقعیت جغرافیای آن از بُعد محیط‌زیستی مستقل از تقسیمات سیاسی است، دارای تاثیرات فضایی بر تولید ناخالص داخلی حقیقی استان‌های مجاور است. پیشنهاد می‌گردد با کنترل رانت مجاز و غیر مجاز آب با بهره‌گیری از مالکیت موقت به جای مالکیت دائمی و استفاده از ابزار بازار آب با کنترل سمت تقاضا و تقویت تولید اقتصادی آب در سمت عرضه، استخراج منابع آب زیرزمینی در بین استان‌ها به کمتر از حد آستانه کاهش یابد، تا تبعات منفی استخراج مازاد منابع آب زیرزمینی صفر گردد.

testing the droughts effect of production hypothesis in iran’s provinces: sar model

the drought effect that means water shortages due to drought events, is that one percent of the water access limitations, ceteris paribus, how many percent reduces the economic growth. in the last decades environmental economists have been answering this question that is whether there is a level of consumption and discharge of water resources that reverses the positive impact of water on production. to this end, using data from 30 provinces during the period 1383-1396 and application of spatial aotu regressive general momentums model dynamic panel data a new interpretation of the drought and thresholds effect for the extraction of groundwater resources on the real gdp was presented. the results showed that groundwater resources at the surface and squared have 556/7311 and -0/0065 coefficients. the threshold was estimated at 42/825 billion cubic meters per year. extracting over this threshold has a negative environmental, economic, social and political impact that leads to a reduction of real gdp in the provinces of iran. thus, the drought effect on the provinces of iran is not rejected. human footprints are also visible in underground water supplies. also, the spatial lagged variable has a coefficient of 0/1064 which indicates that the discharge of basin whose geographic location is from an environmental dimension independent of political divisions has spatial effects on the real gdp of adjacent provinces. it is suggested that the authorized and unauthorized water rent is controlled with using temporary water ownership instead of permanent ownership. the demand side is controlled and the economic production of water is strengthened using water market tools. so underground water resources have been reduce until reach below the threshold to zeroing the negative consequences of resource extraction.