بررسی مقدار وتوزیع مکانی آلاینده استرانسیم در غبار ریزشی بر سطح شهر یزد

غبار ریزشی شامل ذرات معلق با اندازه‌ی کوچکتر از 100 میکرون است که بر سطح زمین رسوب می‌کند. گرد و غبار نقش مهمی در انتقال آلاینده‌های محیط‌زیست‌ بر عهده دارد. یکی از این آلاینده‌ها استرانسیم می‌باشد که از منابع طبیعی و انسانی وارد اتمسفر می‌شود و از طریق غبار ریزشی به سطح زمین می‌رسد. استرانسیم به علت داشتن مسیرهای حمل و نقل مشترک با کلسیم می‌تواند منجر به خطر انداختن سلامت انسان شود. هم‌چنین وجود ایزوتوپ‌ های رادیو اکتیو استرانسیم از جمله استرانسیم 90 به علت اختلال در جریان خون بسیار مضر است. در این پژوهش با هدف بررسی توزیع و فراوانی استرانسیم، وجود رادیو ایزوتوپ‌های استرانسیم در غبار ریزشی انجام شد. پس از انتخاب ایستگاه‌های نمونه‌برداری با توزیع مناسب در سطح شهر یزد، از تله‌های رسوب‌گیر تیله‌ای استفاده و نمونه‌های غبار به صورت ماهیانه به مدت یک سال برداشت شد. به منظور بررسی تغییرات غلظت استرانسیم در نمونه‌های غبار از دستگاه اشعه ایکس فلورسانس (xrf) و برای تعیین رادیو ایزوتوپ‌ها استرانسیم از شمارنده گایگرمولر استفاده گردید. نقشه‌ی پهنه‌بندی و توزیع مکانی استرانسیم در سطح شهر در نرم افزار arc gis تهیه شد. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین غلظت استرانسیم از قسمت شرق به سمت مرکز شهر و کمترین مقدار مربوط به شمال غرب شهر می‌باشد. نتایج پهنه‌بندی استرانسیم نشان دهنده‌ی بالاترین مقدار استرانسیم در مرکز شهر از خیابان کاشانی تا میدان مهدیه می‌باشد. بررسی ایزوتوپ‌های رادیواکتیو استرانسیم نشان داد که نمونه‌های برداشت شده فاقد ایزوتوپ‌های رادیو اکتیو می‌باشد. بنابراین خطر زیست‌محیطی رادیوایزوتوپ‌های استرانسیم در غبار ریزشی وجود ندارد

examination of quantity and local distribution of strontium pollutant in falling dust on the city of yazd surface

falling dust is containing particles with smaller than 100 microns in size, which is deposited on the surface. dust has an important role in transforming environmental pollutants. strontium is one of these pollutants that are released into the atmosphere from natural and human sources and is falling to the ground by dust. due to strontium has joint transportation routes with calcium can lead to hazards to human health. there are also radioactive isotopes of strontium; including strontium 90 is very harmful due to impaired blood flow. in this study the distribution and abundance of strontium, strontium isotopes found in the mist was falling. after selecting of the sampling stations with appropriate distribution in the city of yazd is used sediment traps of marbles and dust samples were taken monthly for a year. in order to investigate the changes in the concentration of strontium in samples of dust from the x-ray fluorescence system and for the determination of strontium radioisotopes geiger muller instrument was used. zoning map and local distribution of strontium in the city was prepared in arc gis software. the study results showed that the highest concentration of strontium is from the east to the city center and the lowest amount is related to the north west. zoning results showed that the highest quantity of the strontium in the city center is from kashani street to the field mahdieh. radioactive isotopes of strontium showed that the samples are lacked radioactive isotopes. so there isn’t any environmental risk from radio isotopes of strontium in falling dust.