مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی در حوزۀ‌ آبخیز هراز با استفاده از رگرسیون لجستیک و زنجیرۀ مارکوف

بررسی تغییرات مکانی و زمانی کاربری اراضی اطلاعات خوبی را به طراحان، برنامه ریزان و مدیران جهت برنامه ریزی دقیق ارائه می دهد. یکی از روش های مورد استفاده برنامه ریزان و مدیران جهت مدیریت تغییرات کاربری اراضی، مدل سازی آن می باشد. تحقیق حاضر با هدف پیش بینی تغییرات کاربری اراضی حوزۀ آبخیز هراز با استفاده از رگرسیون لجستیک و زنجیرۀ مارکوف انجام شد. جهت تهیۀ نقشۀ کاربری اراضی منطقۀ مورد مطالعه از تصاویر سری ماهواره های لندست (1367-l5-tm، 1379 l7-etm+-و 1392-l8-oli) استفاده شد. برای این منظور الگوریتم حداکثر احتمال و نرم افزار envi 4.8 برای هر سه مقطع زمانی استفاده شد. سپس مدل سازی پتانسیل انتقال با استفاده از مدل ساز تغییر سرزمین (lcm) و  روش رگرسیون لجستیک (lr) انجام گرفت. جهت پیش بینی کاربری اراضی 1404 از دوره های واسنجی 1379-1367، 1392-1379 و 1392-1367 با استفاده از زنجیرۀ مارکوف و مدل پیش بینی سخت استفاده شد. نتایج ارزیابی دوره های واسنجی با استفاده از روش geomod و پارامترهای (n(n)،n(m) ، h(m)، m(m)، k(m)، p(m) و p(p)) و آماره های کاپا نشان داد که دورۀ واسنجی 1392-1367 بالاترین صحت را جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی سال 1404 داشت. نتایج تغییرات کاربری اراضی حاکی از آن بود که طی دورۀ 1392-1367، میزان کاهش جنگل، مرتع و زراعت آبی به ترتیب 4.20، 5.09 و 0.63 درصد بوده است. همچنین طی دورۀ مذکور مناطق مسکونی، باغ و اراضی فاقد پوشش گیاهی به ترتیب 1.28، 2.20 و 6.62  درصد افزایش یافتند. بیشترین تغییرات در این دوره تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به باغات (8836.4 هکتار)، مسکونی (5165.1 هکتار) و اراضی فاقد پوشش گیاهی (26598.4 هکتار) است. همچنین نتایج مدل‏سازی کاربری اراضی برای سال 1404 نشان داد که مساحت اراضی جنگلی و مرتعی نسبت به سال 1392 به ترتیب 2978.18 و 6367.41 هکتار کاهش و زراعت آبی، اراضی مسکونی، باغی و اراضی فاقد پوشش گیاهی به ترتیب 391.86، 29.38، 1453.42و 7214.94 هکتار افزایش خواهند یافت.