ارزیابی و رتبه‌بندی ریسک‌های زیست‌محیطی منطقۀ حفاظت شدۀ دنا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp)

مناطق حفاظت شده ابزاری قدرتمند برای مقابله با بحران تنوع زیستی هستند و ارزیابی تهدیدات مناطق حفاظت شده، گامی اساسی برای اطمینان یافتن از حفاظت منابع و تبیین اقدامات حفاظتی در آینده است. منطقۀ حفاظت شدۀ دنا یکی از غنی ترین نقاط کشور از نظر تنوع زیستی با وسعتی معادل 93780 هکتار در شهرستان سی سخت واقع شده است. در این پژوهش جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. سپس با توجه به طیف امتیازدهی لیکرت از 26 عامل ریسک شناخته شده در منطقه، 18 عامل ریسک به عنوان ریسک های نهایی در دو گروه ریسکهای طبیعی و ریسک های محیط زیستی انتخاب گردیدند. جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و محیط نرم افزاری expert choice استفاده شد. نتایج نشان داد که ریسک فرسایش خاک از معیار ریسک طبیعی با وزن 0.105، ریسک تاثیرات مخرب کشاورزی محلی در منطقه با وزن 0.025 در زیرمعیار فیزیکی، ریشه کنی گیاهان مرتعی و دارویی با وزن 0.049 در زیر معیار بیولوژیکی، بهره برداری از پوشش گیاهی و جنگلی باهدف تامین علوفۀ دام، سوخت و ... با وزن  0.104 در زیرمعیار اقتصادی اجتماعی و عدم مدیریت جامع کارآمد از محیط زیست با وزن 0.074 در زیر معیار فرهنگی بالاترین وزن را بخود اختصاص دادند. وضع موجود مدیریت منطقه نشان دهندۀ این است که در حال حاضر برنامه‌ریزی مناسب و مدیریت جامع کارآمد جهت حفاظت از منطقه و امکان اجرای استفاده‌های چندجانبه با تاکید بر حفظ موجودیت آن اجرا نمی شود. مدیریت کنترل خطرات، اجرای بهینۀ کلیۀ ضوابط مندرج در قوانین حفاظت و بهسازی محیط و شناسایی نقاط آسیب‌پذیر می تواند در راستای مدیریت منطقۀ حفاظت شده دنا موثر باشد.