سنجش مقایسه‌ای تجمع فلزات سنگین (cd, pb, hg, cu) در بافت عضله، کبد، پوست و ترکیب اسیدهای چرب تاسماهی ایرانی (acipenser persicus) در برخی نواحی جنوب دریای مازندران

مطالعۀ مقایسه‌ای تجمع فلزات سنگین (کادمیوم، سرب، مس و جیوه) در اندام های کبد، پوست و عضله و همچنین پروفایل اسیدهای چرب فیلۀ تاسماهی ایرانی در سواحل جنوب شرقی و غربی دریای مازندران (استان های مازندران وگلستان) انجام شد. نتایج نشان داد که در عضلۀ نمونه های هر دو ناحیه تمام این فلزات سنیگن در محدودۀ مجاز مصرف قرار دارند (p>0.05)؛ لیکن غلظت عناصر در کبد بیشتر از پوست و عضله است (p<0.05). در هردو ناحیه جنوب شرقی و غربی در کبد تاسماهی ایرانی مقادیر سرب (2.21 و 2.05 µg/g) بالاتر از محدودۀ مجاز ارزیابی شدند. مقادیر جیوه در پوست و کبد (0.46 تا 0.47 µg/g) نیز بالاتر از عضله بود. همچنین تجمع فلزات سنگین در نمونه های صیدشده از سواحل جنوب غربی (مازندران) بیشتر از سواحل جنوب شرقی (گلستان) بوده است. الگوی تجمع فلزات سنگین در عضلۀ ماهی با اندام های کبد و پوست متفاوت بود. از سوی دیگر، مجموع اسیدهای چرب غیراشباع (ufa) در چربی بافت تاسماهی ایرانی نواحی جنوب غربی و شرقی به ترتیب 85.54 و 77.48 g/100g بود (p<0.05). به علاوه مجموع اسیدهای چرب سری امگا-3 در چربی بافت تاسماهی ایرانی در سواحل مذکور به ترتیب 14.17 و 7.35 g/100g بود (p<0.05).همچنین بین میزان عناصر سنگین در اندام های مختلف و میزان چربی همبستگی وجود داشت. این همبستگی در بافت های کبد، پوست و عضله رابطۀ مثبتی داشت؛ برعکس ارتباطی بین اسیدهای چرب امگا-3 فیله و تجمع فلزات سنگین در آن دیده نشد. در بین فلزات مورد بررسی مقدار سرب در بافت کبد تاسماهی ایرانی ناحیه جنوب شرقی از حد استاندارد تعیین شده بیشتر بوده است. مطابق نتایج بافت خوراکی عضلۀ تاسماهی ایرانی در سواحل جنوبی دریای مازندران سالم است.

comparative measurment of heavy metals cd, pb, hg, cu in muscle, liver and skin tissue and fatty acids profile of persian sturgeon acipenser persicus in the some areas of southern caspian sea

comparative study of heavy metals accumulation (cd, pb, hg, cu) in liver, skin and muscle tissues and fatty acids profile of persian sturgeon was done in west and east southern coasts of caspian sea. the results showed that the metals were in accptable ranges in fish muscle (p>0.05); but metals concentration in lever was more than skin and muscle (p<0.05). amounts of pb (2.05 2.21 µg/g) were higher than acceptable range in the fish liver from both se and sw areas. in skin and liver, hg (0.46 0.47 µg/g) was more than to muscle. also heavy metals accumulation in fish caught from sw (mazandaran province) were more than another. there was a different between muscle and other organs in the pattern of heavy metals accumulation. on the other hand, sum of unsaturated fatty acids (ufa) in sw and se persian sturgeon were 85.54 and 77.48 g/100g, respectively (p<0.05). moreover sum of omega-3 had a level of 14.17 and 7.35 g/100g, respectively (p<0.05). also there was a correlation between fish lipid and heavy metals concentration in different organs. these correlations were positive in liver, skin and muscle tissues; conversely, ther was no any relations between omega-3 fatty acids fillets and accumulation of heavy metals. the pb in the measured metals was more than standard level in fish liver which caugth from se area. according to the results edible muscle tissue of persian sturgeon in the southern coasts of the caspian sea is healthy.