ارزشگذاری مکانی رویشگاه‌های گیاهان دارویی مرتعی و آشکارسازی کانون‌های داغ کیفیت رویشگاه ‏در استان کرمان ‏

همواره برقراری موازنه بین حفاظت و بهره‌برداری از خدمات اکوسیستم یکی چالش‌های اساسی مدیریت سرزمین است. در این زمینه ‏تعیین کمیت خدمات ‏اکوسیستمی و ارزشگذاری آن جهت کاهش اثرات فعالیت‌های انسانی می‌تواند راهگشا باشد. یکی از خدمات ‏ارزشمند اکوسیستمی که با فشار بالای ‏بهره‌برداری مواجه است، کیفیت رویشگاه است. در مطالعه حاضر جهت ارزشگذاری کیفیت ‏رویشگاه در استان کرمان، یکی از کارکردهای مصرفی آن که ‏تولید گیاهان دارویی است در نظر گرفته شد. روش به کار رفته جهت ‏مدل‌سازی ‏invest‏ بوده که ورودی‌های آن لایه‌های منابع تخریب، کاربری اراضی ‏و جداول منابع تهدید و حساسیت است و نقشه‌ ‏کیفیت رویشگاه به عنوان خروجی آن دارای ارزش‌هایی در دامنه‌ 0 تا 1 است. ارزشگذاری لایه خدمت ‏رویشگاه با توجه به قیمت ‏برداشت مجاز گیاهان دارویی مرتعی انجام شد. نتایج نشان داد که باارزشترین رویشگاه‌ها عمدتاً دارای پوشش اراضی مراتع ‏پرتراکم ‏است. کانون‌های داغ رویشگاهی استخراج شده با الگوریتم شکست طبیعی جنک نشان داد که مساحت آنها 3.358.768 هکتار بوده که ‏‏37 درصد از ‏اراضی مرتعی و یک درصد از مساحت کل استان را شامل می‌شود.‏ همچنین کانون‌های داغ با توجه به مقدار شاخص ‏جهانی ‏moran‏ به طور معنی‌داری ‏دارای پراکنش خوشه‌ای هستند (‏z score= 1328.83 , p value=0.00‎‏). نتایج ارزشگذاری ‏نشان داد که ارزش کل مراتع استان بیش از 32 میلیارد تومان ‏است که سهم مراتع کم‌تراکم 12053925412 و مراتع پرتراکم ‏‏19948204105 تومان است. نتایج این مطالعه می‌تواند به عنوان یک ابزار پشتیبانی ‏تصمیم‌گیری موثر برای اولویت‌بندی مناطق برای ‏اقدامات حفاظتی و مدیریت در تمام استان استفاده شود.‏

spatial evaluation of the habitats of rangeland medicinal plants and ‎revealing hot spots of plant ‎habitat quality in kerman province ‎

establishing a balance between protection and utilizing ecosystem services is a primary challenge in land management. ‎quantifying ecosystem services and assigning them value to mitigate the impacts of human actions may offer a potential ‎resolution. among the ecosystem services under significant pressure from exploitation is the quality of plant habitats. this ‎study was explored in evaluating plant habitat quality in kerman province and focused on one of its functions, namely the ‎cultivation of medicinal plants. the invest method is used for modeling, whose inputs are layers of destruction resources, ‎land use, and tables of threat and sensitivity resources, and the plant habitat quality map as an output has values in the score ‎ranging from 0 to 1. valuation of the habitat service layer was also done according to the allowed harvest price of rangeland ‎medicinal plants. the results showed that valuable habitats are mainly covered by dense grasslands. the habitat hotspots ‎extracted by the jenks natural breaks algorithm showed that their area was 3,358,768 hectares, which includes 37% of ‎rangeland land and 1% of the total area of the province. also, according to the value of moran’s index, it has a significant ‎clustered distribution. (z score=1328.83, p value=0.00). evaluation results showed that the total value of rangeland in the ‎province is more than 32 billion tomans, the share of low and high density rangeland are 12053925412 and 19948204105 ‎tomans respectively. the results of this study can be used as an effective decision support tool for prioritizing areas for ‎conservation and management measures in the entire province.‎