بررسی ارتباط خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان خراسان رضوی

خشکسالی هواشناسی با تاخیر زمانی بر منابع آب حوزه تاثیر می‌گذارد که منجر به وقوع خشکسالی هیدرولوژیک می‌گردد. ارزیابی تغییرات بارش و خشکسالی برای تعیین بحران‌های آبی موجود و مدیریت منابع آبی الزامی است. این پژوهش در 42 حوزه آبخیز استان خراسان رضوی در طول سال های 1354 1394 به منظور تعیین رابطه زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی انجام شد. شدت خشکسالی‌های هیدرولوژیکی با شاخص‌های sdi و شدت خشکسالی هواشناسی با شاخص spi محاسبه شد. روند تغییرات بارش و دبی سالانه با آزمون من کندال بررسی شد. رابطه زمانی بین شاخص‌های ذکر شده با ضریب همبستگی پیرسون به صورت همزمان و با تاخیر زمانی 1 تا 12 ماه بررسی شد. نتایج آزمون من کندال بیانگر روند منفی دبی در همه حوزه‌ها بوده و بیشترین شیب کاهش دبی در حوزه پل خاتون (0.052 ) اتفاق افتاده است. ترکیبی از روند مثبت و منفی تغییرات بارش در حوزه‌های مورد مطالعه مشاهده شد. اما روندهای مثبت محاسبه شده در هیچ کدام از حوزه‌ درسطح 95٪ معنی‌دار نبوده است. در 36.5٪‌ از حوزه‌های مورد مطالعه ضرایب همبستگی معنی‌داری در سطح 95٪ بین sdi و spi بدست نیامد. در60٪ حوزه‌های مورد مطالعه بیشترین ضریب همبستگی بین بارش و دبی با یک ماه تاخیر، در 25٪ حوزه‌ها بدون تاخیر زمانی در 2.5 ٪ حوزه‌ها با تاخیر زمانی 2 ماهه و در 2.5٪‌ حوزه ها با تاخیر زمانی 12 ماهه بدست آمد. رابطه بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در بیشتر حوزه‌ها معنی‌دار نشد که می‌توان آنرا با وضعیت بدون روند بارش در بیشتر حوزه‌ها و روند کاهشی دبی توجیه کرد.