گیاهان دارویی دارای کاربردهای درمانی در جوامع بومی مستقر در دامنه سبلان ‏(مطالعه موردی: شهرستان مشکین‌شهر، استان اردبیل)‏

در دهه‌های اخیر جوامع علمی دنیا، توجه ویژه‌ای به دانش بومی و محلی گیاهان دارویی داشته است تا جایی که علم‎ ‎اتنوبوتانی‎ ‎توسعه یافته است. تحقیق‎ ‎حاضر‎ ‎با‎ ‎هدف‎ ‎شناسایی‎ ‎گیاهان‎ ‎دارویی مراتع شهرستان‎ ‎مشکین‌شهر و‎ ‎فرهنگ‎ ‎استفاده‎ ‎سنتی از آن‌ها‎ ‎جهت‎ ‎معالجه‎ ‎بیماری‌ها‎ ‎به‎ ‎مرحله‎ ‎اجرا‎ ‎درآمد. برای‎ ‎این‎ ‎منظور‎ ‎پس‎ ‎از‎ ‎شناسایی‎ ‎گیاهان‎ ‎منطقه‎ ‎به‎ ‎طور‎ ‎همزمان‎ ‎نام‎ ‎محلی،‎ ‎خواص‎ ‎دارویی،‎ ‎نحوه‎ ‎استفاده‎ ‎و‎ ‎سایر اطلاعات‎ ‎مربوط‎ ‎به‎ ‎گونه‎‌‎ها‎ ‎گردآوری‎ ‎شد‎.‎‏ در این ‏مطالعه اطلاعات مربوط به 25 خانواده و 55 گونه دارویی از منطقه مشکین‌شهر جمع‌آوری و شناسایی شد. خانواده‌های ‏lamiaceae، ‏asteraceae‏ و ‏fabaceae‏ بیشترین‎ ‎تعداد‎ ‎گونه‌های‎ ‎گیاهی‎ ‎را‎ ‎دارا‎ ‎بودند.‏‎ ‎بیشترین‎ ‎مصرف‎ ‎دارویی ‏گیاهان‎ ‎این‎ ‎منطقه‎ ‎در‎ ‎درمان‎ ‎بیماری‌های‎ ‎دستگاه‎ ‎گوارشی، بیماری‌های عفونی و ضد التهاب و درد می‌باشد. بیشترین ‏گونه‎‌‎های گیاهی در درمان بیماری‌های دستگاه گوارش استفاده می‌شدند (50 درصد)‏‎ ‎که 64 درصد افراد آگاه به این ‏موضوع اشاره کردند. کم کاربردترین گونه‌های دارویی هم مربوط به بیماری‌های قارچی و انگلی (8 درصد) بودند. ‏وجود گونه‌های دارویی متنوع در شهرستان مشکین‌شهر و اقبال روزافزون مردم به استفاده از گیاهان دارویی این نوید را ‏می‌دهد که می‌توان با توسعه طرح‌های اشتغال‌زایی بر مبنای کشت و کار گیاهان دارویی سازگار با شرایط اکولوژیکی ‏منطقه، گام مهمی در راستای اقتصاد مقاومتی برداشت.‏

Medicinal plants with therapeutic uses in indigenous communities located in the ‎foothills of Sabalan (Case study: Meshginshahr city, Ardabil province)‎

In recent decades, the scientific community of the world has paid particular attention to ‎the local and indigenous knowledge of medicinal plants and ethnobotany science. The ‎purpose of this study was to introduce the culture of traditional use of medicinal herbs in ‎Meshginshahr city for treatment of diseases. For this purpose, local names, medicinal ‎properties, method of use and other information of medicinal species were collected at the ‎same time. In this study information of 25 families and 55 medicinal species was recorded ‎from the region. The Lamiaceae, Asteraceae and Fabaceae families had the highest ‎number of plant species, respectively. The most used medicinal plants in this region were ‎applied for treatment of different ailments including, gastrointestinal, infectious and anti‎inflammatory and pain. Most herbal species were used to treat gastrointestinal diseases, ‎which 64% of informant people reported this. Maximum number of plant species was ‎used for treatment of gastrointestinal diseases (50%), which 64% of informants noted this ‎subject. In the otrher hand, the least used plants species were related to fungal and ‎parasitic diseases (8%). The most used medicinal organs were leaf, flowering shoot and ‎flower, respectively, which most of them were used as either boiled or bloated. Various ‎medicinal species in Meshkinshahr‏ ‏and the growing interest among people to use ‎medicinal herbs, gives the promise to take an important step in order to resistive economy ‎by developing employment projects based on the cultivation and processing of medicinal ‎plants.‎