بررسی آسیب‌پذیری نواحی شهری در برابر سیل با استفاده از روش تاپسیس (مطالعۀ موردی: منطقۀ عظیمیه، شهر کرج)

پیچیدگی های محیط شهری پرداختن به تمامی مولفه های آسیب پذیر شهری را امری دشوار نموده است. از این رو، تصمیم گیری در محیط های شهری یکی از مسائل بسیار مهم در مدیریت نوین به شمار می رود. لذا، هدف از این پژوهش بررسی آسیب پذیری منطقۀ عظیمیه در شهر کرج در برابر سیل بر اساس روش تصمیم گیری چند معیاره می باشد. جامعۀآماری کارشناسانومتخصصانی بودندکهدرزمینۀ مدیریتآسیب پذیری حوزه های شهریدارایدانشوتجربۀکافی بودند. برای انجام این پژوهش نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شناخت جامعی از عوامل تاثیرگذار در آسیب پذیری شهرها در برابر سیل به دست آمد سپس با استفاده از نتایجفندلفیاز بین شاخص های اولیه، مجموعاً 11 شاخص موثر انتخاب و نقشۀ مربوط به هر یک از آن ها به کمک نرم افزار arcgis تهیه شد. سپس آسیب‌پذیری شهر در برابر سیل با استفاده از روش تاپسیس محاسبه گردید. محدودۀ موردمطالعه بر اساس الگوی هدایت رواناب و بازدیدهای میدانی به 13 زیرحوزه تفکیک، و سپس ماتریس تصمیم گیری با توجه به 13 زیرحوزه و 11 شاخص تشکیل گردید. نتایج نشان دهندۀ آسیب پذیری این منطقه در برابر سیل بود، که در بین زیر حوزه های مورد بررسی، زیر حوزه های شماره 1 و 2 بیشترین و زیر حوزۀ شماره 13 کمترین آسیب پذیری را در برابر سیل داشتند. از علل آسیب پذیری منطقه در برابر سیل می توان به ارتباط مستقیم با حوزه های آبخیز بالادست که از نظر سنگ شناسی ناتراوا و از نظر خاک شناسی نفوذ ناپذیر هستند، تراکم ساختمان و تراکم جمعیت بالا و نبود فضاهای باز به میزان متناسب اشاره نمود.

Investigating Vulnerability of Urban Areas to Flood Using TOPSIS Method (Case study: Azimiyeh, Karaj)

The complexity of the urban environment makes it difficult to consider all the vulnerable components of the urban. Hence, decisionmaking in urban environments is one of the most important issues in modern management. As a result, the purpose of this study is to investigate the urban vulnerability of Azimiyeh in Karaj to flood based on multicriteria decisionmaking method. The statistical population includes specialists who had sufficient knowledge and experience in the field of vulnerability management in urban areas. To this research, first, comprehensive knowledge of the factors affecting the urban vulnerability to floods was obtained using library studies, and then, the results of the Delphi technique, , was shown that among the primary indices, a total of 11 effective indicators were selected and a map of each of them was prepared using ArcGIS software. Then, the urban vulnerability to floods was calculated using the TOPSIS method. The study area was divided into 13 subareas based on runoff directional pattern and field observations, and then the decision matrix was made according to 13 subareas and 11 indicators. The results showed the vulnerability of this region to floods, which among the studied subareas, in subareas No. 1 and 2 observed the highest of flood vulnerability and the lowest of it observed in subarea No. 13. Causes of flood vulnerability in the region include a direct connection to the upstream catchment that has lithology impermeable and geologically impermeable, highdensity of building and population, and lack of proportionate open spaces.