ارزیابی عملکرد بذر و علوفۀ جمعیت‌های مهم گونۀ fortuynia bongei در استان کرمان

سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف از جمله بهره برداری های بی رویه، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل دچار تخریب شده و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته اند و یا جمعیت آن ها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آن ها از طریق انتخاب گونه های مناسب و یافتن بهترین شیوه های کشت و استقرار از اولویت ویژه ای برخوردار است. از این رو در طرح تحقیقاتی علوفه قابل برداشت مراتع کشور، بذر مهم ترین جمعیت های چند سالۀ بوته ای قابل چرای دام، همراه با اکسشن‌های موجود آن ها، از مناطق مختلف مراتع استان کرمان در تاریخ های مناسب جمع آوری گردید. به منظور بررسی برخی از صفات مهم گیاهی جمعیت گونه های گیاهی از قبیل عملکرد علوفه، پوشش گیاهی  و عملکرد بذر، آزمایشی با طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط مزرعه به مرحلۀ اجرا درآمد و از صفات مورد نظر یادداشت برداری به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار sas  و مقایسۀ میانگین ها با آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصلۀ نشان داد که علی رغم وجود تفاوت هایی در صفات جمعیت های این گونه که ناشی از خصیصۀ جمعیت های گیاهان وحشی و تفاوت محیط رویشگاهی با محیط جدید بود، افزایش میزان عملکرد بذر پس از سازگاری با محیط جدید در تمامی اکسشن‌های مورد بررسی به طور معنی‌داری مشاهده گردید. به طور کلی از بین اکسشن های مورد مطالعۀ fortuynia bongei در استان کرمان، از دیدگاه بالاترین عملکرد بذر و علوفۀ تولیدی، جمعیت جمع آوری شده از منطقۀ بم و از لحاظ بیشترین درصد پوشش، جمعیت‌ جمع آوری شده از منطقۀ کوهپایه پیشنهاد می گردد.

Evaluation of seed and forage yield of important populations of Fortuynia bongei in Kerman province

This research was aimed to investigate the populations of Fortuynia bongei in a complete blocks design with three replications in field conditions. Treatments included the populations of Fortuynia bongei collected from Sirch, Koohpayeh, Zarand, Bam and Baghin. The traits including vegetation cover, forage yield, and seed yield were recorded. Data were analyzed by SPSS software and mean comparisons were performed by Duncan’s Multiple Range Test. The results of ANOVA showed significant differences among the populations of Fortuynia bongei collected in this study. According to the results of mean comparisons, the highest percentage was recorded for the Koohpayeh population and the Bam population had the highest yield and seed production. So, these tow population could be recommended for the range lands rehabilitation projects in this area.