بررسی مطلوبیت رویشگاه و طراحی ارتباط‌های رویشگاهی گیاه مرتعی گل گندم بهبهانی (centaurea pabotii) در جنوب غربی ایران به عنوان مهاجم مزارع گندم

گیاه مرتعی گل گندم بهبهانی (centaureapabotii) یکی از گونه‌های خانوادۀ asteraceae است که اندمیک ایران بوده و به طور عمده در مزارع گندم جنوب غرب کشور پراکنش دارد. مطالعه‌ای با هدف پیش‌بینی مناطق مطلوب رویشگاهی و طراحی ارتباط‌های رویشگاهی این گونه در چهار استان خوزستان، بوشهر، فارس و کهگیلویه و بویراحمد انجام شد. مدلسازی مطلوبیت رویشگاه با 25 نقطۀ حضور گل گندم بهبهانی و هشت متغیر محیط زیستی در بستۀ biomod2 در محیط نرم‌افزار r بر اساس شش مدل مطلوبیت رویشگاه انجام شد و نقشۀ تجمعی حاصل از مدل‌ها در طراحی ارتباط‌های رویشگاهی به روش مدارهای الکتریکی در نرم‌افزار circuitscape استفاده شد. نتایج مطلوبیت رویشگاه نشان داد که عمدۀ مناطق مطلوب رویشگاهی گل گندم بهبهانی در استان خوزستان واقع است که متغیرهای ارتفاع، بارندگی سالانه و فاصله از زمین‌های کشاورزی بیشترین تاثیر را در مدلسازی مطلوبیت رویشگاه داشته‌اند. طراحی ارتباط‌های رویشگاهی نشان داد که بیشترین تراکم جریان حرکت گل گندم بهبهانی در شمال، شرق و جنوب شرق استان خوزستان واقع است که این جریان حرکت از جنوب شرقی استان خوزستان به سمت استان کهگیلویه و بویراحمد نیز کشیده شده است. اما تراکم جریان حرکت گل گندم بهبهانی در استان‌های بوشهر و فارس بسیار ناچیز بوده و این مناطق منزوی تشخیص داده شدند. در کل، مزارع گندم استان خوزستان بیشتر در خطر هجوم و انتشار گونۀ گل گندم بهبهانی قرار دارند و اتخاذ تمهیدات خاص از سوی مدیران جهاد کشاورزی استان خوزستان در مواجه با این گونۀ مهاجم مزارع گندم، ضروری به نظر می‌رسد.

Habitat suitability and connectivity assessment for a range plant Behbahanian knapweed (Centaurea pabotii) in Southwest of Iran as an invader for wheat fields

Centaurea pabotii (CP), a range plant species from the Asteraceae family is endemic to Iran and mainly distributes in the wheat fields of southwest of Iran. A study was carried out to determine suitable habitats as well as habitat connectivity of this species in order to detect areas with high habitat connectivity in four provinces of Khuzestan, Bushehr, Fars and Kohgiluyeh and BoyerAhmad. Habitat suitability modelling was performed with 25 presence points of the CP and eight environmental layers, using Biomod2 package in the R software based on six species distribution models. The ensemble map resulting from these distribution models was used for habitat connectivity modelling using electricalcircuit method. Habitat suitability map of CP revealed that suitable habitats of this species were mainly located in the Khuzestan province. Elevation, annual precipitation and distance from agricultural lands, respectively, had the highest contribution in the model of habitat suitability of CP. Habitat connectivity modelling showed that the highest current density of movement was demonstrated in the north, east and southeast of Khuzestan, whereas the current density movement of southeast of Khuzestan was continued toward Kohgiluyeh and BoyerAhmad. However, current density of movement for CP in Bushehr and Fars provinces were detected isolated. Totally, wheat fields of Khuzestan province are more threatened by the invasion of CP and managers of Agriculture Jihad in Khuzestan province should take the necessary measures to protect wheat fields against the invasion of CP.