تاثیر توالی زمانی احیای بیولوژیک بر عملکرد مراتع بیابانی (مطالعۀ موردی: مراتع خواف، خراسان رضوی)

ارزیابی اکوسیستم ها در طول زمان در برابر عکس العمل های محیطی و مدیریتی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا نتایج این ارزیابی به اتخاذ تصمیمات مناسب در جهت ارتقاء آن اکوسیستم منتهی خواهد شد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر توالی زمانی عملیات بیولوژیک کاشت گیاه زردتاغ بر ویژگی های عملکردی مراتع شهرستان خواف می باشد. سه محدودۀ مرتعی که عملیات تاغکاری با گونۀ زردتاغ با سنین متفاوت 10، 20 و 30 ساله در آن صورت گرفته بود و منطقۀ شاهد جهت مطالعه انتخاب شد. نمونه برداری در امتداد 3 ترانسکت 100 متری که به فاصلۀ 10 متری از یکدیگر مستقر شدند برای هر محدوده و در مجموع 12 ترانسکت، اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل شد. با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز سه ویژگی پایداری، نفوذپذیری و چرخۀ عناصر با استفاده از 11شاخص سطح خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین توالی زمانی احیای بیولوژیک از نظر عملکردی تفاوت معنی داری وجود دارد (0/01>p). بیشترین میزان پایداری و نفوذپذیری مربوط به محدودۀ تاغکاری شدۀ 30 ساله و کمترین آن متعلق به منطقۀ شاهد است. بین زمان های مختلف احیای بیولوژیک منطقه با کاشت تاغ، اختلاف معنی داری با منطقۀ شاهد به لحاظ شاخص چرخۀ عناصر غذایی وجود دارد (0/01>p). بیشترین میزان عناصر غذایی به ترتیب مربوط به محدودۀ تاغکاری شدۀ 30 ساله، تاغکاری 20 ساله، تاغکاری 10 ساله و منطقۀ شاهد است. به طور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان از تاثیرات مثبت احیای بیولوژیک بر خصوصیات عملکردی مرتع مورد نظر دارد و این تاثیرات مثبت با گذر زمان در افزایش شاخص های عملکردی بیشتر نمایان شده است.

Effect of Temporal Succession of Biological Restoration on Desert Rangeland (Case Study; Khaf Rangelands, Khorasan Razavi Province)

The present research aims to investigate the effect of temporal succession on the biological operation of planting Haloxylon persicum on the functional characteristics of rangelands in Khaf County. Three rangelands in which H. persicum planting operations were performed at different ages of 10, 20 and 30 years, and the control area were selected. Sampling along 3 transects of 100 meters, located 10 meters apart, were measured and analyzed for each area and a total of 12 transects. Using the function analysis method, three characteristics of stability, infiltration and nutrient cycle were measured using 11 soil surface indexes. The results showed that there is a significant difference between the succession times for biological restoration from the functional point of view (P >;0.01). The highest degree of stability and infiltration is related to the H. persicum range of 30 years old and the smallest of it belongs to the control area. There is a significant difference between the biological regeneration time of H. persicum planting and the control area in terms of nutrient cycle index (P >;0.01). The highest levels of nutrients are related to the 30yearold H. persicum, 20yearold H. persicum, 10yearold H. persicum, and the control area. In general, the results of the present study indicate positive biologic effects on the characteristics of the rangeland function, and these positive effects are evident in increasing the functional indexes over time.