بررسی کارایی برخی از مالچ های غیرنفتی جهت تثبیت ماسه های روان

برای بیش از پنجاه سال، استفاده از مالچ نفتی یکی از راهکارهای تثبیت تپه های ماسه ای در ایران بوده است. اگرچه مالچ نفتی از موادی است که در تثبیت ماسه های روان موفق عمل کرده است، اما با توجه به مشکلات موجود در اجرای مالچ پاشی با مواد نفتی،‌ استفاده از ترکیبات و روش های کارآمدتر و ارزان تر، ضرورت می یابد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف بررسی کارایی برخی از مالچ های غیرنفتی شامل مالچ های رزینی، پلیمری، ‌بیوپلیمری، معدنی و بیولوژیک جهت تثبیت ماسه های روان در بیابان های ریگ بلند کاشان انجام شده است. در عرصه طبیعی با نصب شاخص های مدرج بر روی قسمت های مختلف تپه، مالچ ها با مقدار مناسب در سه تکرار (سه تپه)، برروی ماسه های بادی روان پاشیده شدند. برای ارزیابی اثر مالچ ها در تثبیت تپه های ماسه ای، از شاخص ضریب اثر تثبیت کنندگی استفاده شد. آزمون مقایسه میانگین نشان داد که بالاترین ضریب اثر تثبیت کنندگی با اختلاف معنی دار مربوط به مالچ بیولوژیک است. پس از آن، به ترتیب سه مالچ رزین، معدنی و پلیمری با ضریب اثر تثبیت کنندگی 0.45، 0.41 و 0.39 قرار دارند. هرچند که این سه نوع مالچ اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. مالچ بیوپلیمری با کمترین ضریب اثر تثبیت کنندگی (0.21) اختلاف معنی داری با سایر مالچ ها از خود نشان داد. در تپه مالچ پاشی شده با مالچ بیولوژیک، به دلیل تشکیل سله محکم در مقابل فرسایش، برداشت ماسه تقریباً متوقف شده و تپه کاملاً تثبیت شده است. از بین مالچ های مورد بررسی، تنها مالچ بیولوژیک کارایی مناسب تری داشت.

studying the effectiveness of some nonoil mulches on sand dunes fixation

in this regard, the present study aimed to evaluate the performance of some of the nonoil mulch to stabilize sand dunes in the kashan's rigboland desert. monthly surveys are conducted in the desert areas. to evaluate the effect of mulch on stabilizing the sand dunes, the effect stabilization index was used. the results indicate there is a significant difference between different mulch. the comparison test showed that the highest coefficient effect of stabilization with significant effect done on the biological mulch. after that, however, three other mulches including resins, inorganic and polymer are, respectively had the most significant effectiveness. although there was not significant difference between these three types of mulches. biopolymer mulch with the lowest coefficient of stabilization effect showed significantly different from other mulches. mulching in the hills with biological mulch, due to tightly crust formation against erosion, removal of sand and dunes almost stopped and hill completely has been stabilized. in this study, used mulches were initially very resistant and feasting the sands dune surface such as resistance crusts which were loss against any tensile and compressive force before mulching practices. . therefore, different mulches treatments according to their durability and nature of structural have different effectiveness in reducing wind erosion effect. among the studied mulches, just biological mulch and has usability and is capable for executive pilots.