ارزیابی شاخص‌های ارجحیت تعدادی از گونه‌های مرتعی برای اصلاح و احیاء مراتع نیمه‌استپی (مطالعۀ موردی: سایت تحقیقاتی مرتع، اردبیل)

بررسی ارجحیت چهار گونه از گندمیان علوفه ای چند ساله شامل:alopecurus textilis l. ، festuca ovina l.وf. sulcata l. و agropyron trichophorum (link) richter. ، به منظور استفاده در اصلاح و احیاء مراتع ، بذور گونه ها از رویشگاه های طبیعی استان اردبیل جمع آوری شد، پس از آزمون قوۀ نامیه و آماده سازی بستر کاشت، کشت بذور مذکور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پلات های خرد شده با سه تکرار در عرصۀ ایستگاه تحقیقاتی اردبیل از سال 1389 تا 1393 انجام شد. پس از استقرار گیاهان و در انتهای فصل رویش، صفاتی از قبیل درصد زنده مانی، پوشش تاجی، ارتفاع بوته، قدرت نهال، عملکرد علوفه و بذر اندازه‌گیری و به مدت سه سال ادامه داشت. تجزیه واریانس داده ها با استفاده از نرم افزار sas و مقایسۀ میانگین به روش دانکن در سطح 5%  انجام شد. نتایج نشان داد که در بین گونه های مورد مطالعه به جز در صفات درصد زنده مانی در بقیۀ صفات مانند تولید علوفه، ارتفاع بوته، پوشش تاجی، قدرت نهال و تولید بذر اختلاف معنی دار در سطح 1 % وجود داشت. همچنین مقایسۀ میانگین داده‌ها نشان داد که برترین گونه از نظر ارتفاع بوته، درصد پوشش تاجی و تولید علوفه مربوط به گونۀ a. trichophorumبود. از نظر قدرت نهال گونۀ a. trichophorum و گونۀ f. sulcata بیشترین امتیاز را داشتند، ولی از نظر تولید بذر گونۀ  f. sulcata  بیشترین  امتیاز را داشتند. بنابراین، این گونه ها می توانند در فرآیند اصلاح و توسعۀ مراتع در مناطق نیمه خشک مورد استفاده قرار گیرند.

evaluation of preferred indicators of range plant species for improvement and restoration of semisteppe ranglands. (a case study of ardabil ranglands)

preference evaluation of four species of perennial forage grasses including alopecurus textilis l., festuca ovina l. and f. sulcata l. and agropyron trichophorum. in order to use for improvement and restoration of rangelands, seeds of species were collected from of ardebil province. after seed germination test and preparing of seed bed. this eyperiment was done based on randomized completely block design with 3 replicates in dryland conditions from 2010 2014 in ardabil station. after plants establishment and end of growing, crown cover total height, seedling vigority, forage and seed production. analysis variance of data was done using sas software and the mean comparison with duncan method at 5% level. the results showed that, the species in term of studied traits, had significant difference exept survival, the highest height, crown cover and forage production. be longes to agropyron trichophorum, the highest seedling vigority belodes to agropyron trichophorum and festuca sulcata finally, therefore these con be used in improvement and developmend procces of pasture in arid and semi arid region.