اولویت بندی زیرحوزه های آبخیز جهت اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز دریان سمنان)

حوزۀ آبخیز یک واحد ایده‌آل برای مدیریت منابع طبیعی و همچنین تعدیل تاثیر ناهنجاری طبیعی برای دستیابی به توسعۀ پایدار است. شرط اول کنترل عوامل فرسایشی و بهبود وضعیت بحرانی یک حوزۀ آبخیز، شناسایی مناطق و زیرحوزه‌های با وضعیت بحرانی‌تر و اولویت‌بندی آن‌ها است تا در صورت اجرای عملیات کنترلی، مناطق دارای اولویت‌های بالاتر بیشتر مد نظر قرار گرفته و برنامه‌های حفاظتی در این قبیل مناطق متمرکز ‌شوند. هدف از این پژوهش اولویت‌بندی زیر‌حوزه‌های حوزۀ آبخیز دریان سمنان جهت اقدامات آبخیزداری با استفاده از روش شباهت به گزینه ایده‌آل (تاپسیس) است. ابتدا در این پژوهش شش معیار (جمعیت، متوسط تولید پوشش گیاهی، منابع آب، سطح اراضی کشاورزی، فرسایش و استحکام سازند) جهت اولویت‌بندی انتخاب، سپس وزن هر یک از معیار‌ها با استفاده از روش آنتروپی مشخص گردید که در این میان فاکتور جمعیت و فرسایش به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج نشان داد از بین 38 زیر‌حوزۀ مورد بررسی، زیر‌حوزه‌های a10، a'11 و b'7_a'12_c'21  به دلیل بالاتر بودن رتبۀ معیارهای جمعیت، منابع آب و سطح اراضی کشاورزی که دارای بالاترین وزن در بین معیارهای انتخابی هستند، در اولویت بالاتری قرار گرفتند و زیر حوزه های c6 ,c9 وc7 به جهت پایین بودن معیارهای مذکور کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند.

prioritize the sub basins to watershed management activities (case study: watershed daryan of semnan province)

the first condition for control erosion and improve of watershed with critical status, identify and prioritize areas and catchments with a critical situation. at the time of control activities implementation, this action causes, more considered higher priority areas and conservation programs focus on such areas. the purpose of this research is priorities for watershed management sub basins of daryan watershed, using similarity to ideal option (topsis) method. first, in this study, six criteria (population, average production, water resources, agricultural land surface, erosion and formation) to prioritize is selection, and then the weight of each criterion using entropy method was determined. among the criteria studied population and erosion were the highest and lowest weight respectively. the results showed that among the 38 subbasins studied, sub basin a10, a’11 and b’7_a’12_c’21 because of highranking criteria of population, water resources and agriculture have the highest priority and sub basin c6, c9 and c’7 due to the lower these criteria the lowest priority given to the watershed.