تقویت سرمایه اجتماعی برون گروهی در راستای استقرار مدیریت اجتماع محور در مناطق خشک

رویکرد مدیریت اجتماع محور از جمله رویکردهایی است که اهمیت فزاینده‌ای در فراگرد مدیریت سرزمین دارد که در آن افراد محلی در تمامی مراحل برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های مدیریتی سرزمین، فعالانه مشارکت می‌کنند و در مرکز تصمیم‌گیری‌ها قرار دارند. با توجه به اینکه رویکرد اجتماع محور تاثیر بسزایی بر ارتقاء سرمایه اجتماعی برون گروهی دارد، پژوهش حاضر اثر بخشی رویکرد مدیریت اجتماع محور در راستای تقویت سرمایه اجتماعی را مورد تحلیل قرار می‌دهد. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه سرگروه‌های چهار روستای زیارت شاه، ده رضا، رستم آباد علی چارک و علی آباد هشتصد متری، از توابع شهرستان ریگان استان کرمان است که مدیریت مشارکتی مناطق خشک در این منطقه اجرایی شده است. ارزیابی سرمایه اجتماعی با استفاده از روش تحلیل شبکه و سنجش پیوند‌های اعتماد و مشارکت و با استفاده از شاخص‌های سطح کلان شبکه ذینفعان محلی صورت گرفته است. ابزار پژوهش پرسشنامه تحلیل شبکه‌ای بوده و تعداد 33 نفر بر اساس روش نمونه‌گیری شبکه کامل مورد پرسش قرار گرفتند. نتایج نشان از میزان متوسط شاخص‌ها در مرحله قبل از اجرا و روند مثبت و صعودی این شاخص‌ها به دنبال اجرای پروژه اجتماع محور و مشارکتی دارد. بنابراین اجرای پروژه مذکور منجر به اعتمادسازی و تقویت روحیه مشارکت و همکاری در بین سرگروه‌ها و در نتیجه تقویت سرمایه اجتماعی برون‌گروهی شده است که این امر اثربخشی مطلوب رویکرد اجتماع محور مدیریت سرزمین در راستای افزایش سرمایه اجتماعی برون گروهی برای مدیریت مشارکتی مناطق خشک را مورد تاکید قرار می دهد.

increasing of bridging social capital for establishment of community based management in arid regions

communitybased management is a process of management involving local beneficiaries actively in all stages of planning and implementing management programs so that each are at the center of decisionmaking. since communitybased management contributes greatly to the improvement of bridging social capital, present study analyzes the effectiveness of comanagement for strengthening social capital. the research population consisted of heads of four villages i.e. ziyaratshah, deh reza, aostam ababdealicharak, and ali abad hashtsad metri, rigan county, kerman province. since communitybased management of arid areas was implemented in this region, it was chosen as pilot. social capital assessment through network analysis and measurement of trust and collaboration ties applying macro level indicators (wholenetwork) of local beneficiaries’ network was done. network analysis questionnaire was applied for data gathering and 33 participants were chosen through whole network sampling method and they were interviewed. it was found out that indicators were at medium level prior to project implementation but they showed positive and incremental trend following the implementation of communitybased management. therefore, this project led to trust building and improved cooperation improved among heads and as a result, bridging social capital enhanced.