تعیین قابلیت مولد‌های اقلیمی در تولید داده‌های اقلیمی در مناطقی با محدودیت داده (مطالعۀ موردی: شمال و شمال شرق ایران)

مولدهای هواشناسی تصادفی در مطالعه‌های مختلفی از قبیل هیدرولوژیک، مدیریت محیط طبیعی و ارزیابی ریسک کشاورزی استفاده می‌شوند. این قبیل مطالعات اغلب به سری‌های زمانی طولانی مدت از دادۀ هواشناسی نیاز دارند. با توجه به محدودیت داده‌های اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور و نیز کوتاه بودن طول دورۀ آماری، استفاده از مولدهای اقلیمی و مهم تر از آن ارزیابی دقت و صحت آن ها قبل از استفاده ضرورت دارد. لذا در این مطالعه کارایی سه مولد cligen، climgen و larswg در دو ایستگاه سنگانه و زیدشت با شرایط اقلیمی متفاوت ارزیابی شده است. برای مقایسۀ میانگین داده‌های تولید شده و مشاهداتی شامل مقدار بارش سالانه و ماهانه، تعداد روز مرطوب سالانه، میانگین سالانه دمای بیشینه و کمینه، از آزمون t (t جفتی) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که مولد cligen در هر دو ایستگاه و در مورد هر پنج متغیر در نظر گرفته، کارایی بهتری نسبت به دو مولد دیگر دارد. climgen در هیچ یک از دو ایستگاه کارایی مناسبی نداشته است. مولد larswg نیز در ایستگاه زیدشت کارایی خوبی داشته اما کارایی آن در تولید متغیرهای دمایی در ایستگاه سنگانه با دقت بسیار کمتری همراه بوده است. در مجموع نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که کارایی این مولدها در اقلیم‌هایی که متغیرهای اقلیمی از نوسانات کمتری برخوردار هستند بهتر از اقلیم‌های خشک و نیمه خشک است.

determination of climate generators potential in climate data production in area with data limitation (case study: north and northeast of iran).

stochastic climate generators are used in many studies such as application of hydrologic, environmental management and assessment of agriculture risk. these studies require for assessment of risk to long term series from meteorological data. considering of climate data limitation at large area in iran and short term of data, it is necessary using of climate generator and evaluation of precision and accuracy. therefore in this study have been evaluated the efficiency of three generators namely cligen, climgem and larswg in sangeneh and zidasht station with different climate condition. statistical test of t (t paired) have been used to compare the differences between observed and production weather data such as yearly and monthly precipitation amount, yearly number of wet day, yearly average of max. and min. temperature. the obtained results show that cligen generator have the better efficiency than two others generator in two stations and five considered variables. climgen haven't had the good efficiency in two stations. also, larswg generator have had the good efficiency in zidasht station, but it's efficiency have had the less efficiency for product of temperature variables in snganeh station. generally, the obtained results show that the efficiency of these generators is better in mild climate than arid and semiarid climate.