ارزیابی توانایی و تبیین مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری و مدل درآمد اختیاری برای کشف مدیریت سود

بر اساس تحقیقات قبلی مدیران ممکن است برای تاثیرگذاری روی ارزش بازار سهام و یا اهداف فرصت‌طلبانه، سود شرکت را از طریق مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری یا درآمد اختیاری مدیریت کنند. هدف این تحقیق بررسی توانایی مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری و درآمد اختیاری برای پیش‌بینی مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق‌ بهادار تهران می‌باشد. همچنین تاثیرگذاری هریک از این مدل‌ها بر ارزش بازار سهام و رابطه آن‌ها با شاخص عدم تقارن اطلاعاتی و شاخص‌q توبین در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس بررسی‌شده است. روش تحقیق کتابخانه‌ای و همبستگی با استفاده از رگرسیون چندمتغیره می‌باشد. نمونه تحقیق شامل 1000 مشاهده در دوره زمانی سال‌های 1380 تا 1389 است. نتایج نشان می‌دهد که مدل‌های مدیریت سود مبتنی بر اقلام‌تعهدی اختیاری در مقایسه با مدل درآمد اختیاری توان بیشتری در پیش‌بینی مدیریت سود دارند و علاوه بر آن شاخص مدیریت سود حاصل از مدل‌های مبتنی بر اقلام‌تعهدی در مقایسه با مدل درآمدی، یک متغیر مربوط و تاثیرگذار بر ارزش بازار سهام شرکت می‌باشد. هیچ‌کدام از مدل‌های محاسبه مدیریت سود، همبستگی میان شاخص مدیریت سود با شاخص عدم تقارن اطلاعاتی را تایید نمی‌کنند و تنها مدیریت سود محاسبه‌شده بر اساس مدل کازنیک با شاخص‌q توبین رابطه معنادار دارد.