الگوی کنترل ریسک رفتاری سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران

نظریه های کلاسیک بیان می دارد که عاملان اقتصادی (اعم از بنگاهها و افراد) با هدف بیشینه سازی مطلوبیت(سود، سرمایه و...) به رفتاری عقلایی دست می زنند در این بین، از منظر رفتاری سرمایه گذاران، ریسک پذیریصفتی است که افراد براساس آن تشویق می شوند به ابتکار عمل روی آورند و کارهای مخاطره آمیز انجام دهند.درواقع، ریسک پذیری تمایل فرد به قرارگرفتن در سناریوی تصمیم گیری است. حالت رفتاری، مجموعه ای ازاحساسات پایدار و با نمود خارجی است که در افراد مختلف، شدت و مدت استمرار متفاوتی دارد.در راستای توسعه مفهومی و تکوینی ریسک رفتاری سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه ایران، محقق ضمن توصیف، تبیین و الگوسازی، به دنبال شناسایی شاخص‌ها و مولفه‌هایی است که نقش ریسک رفتاری سرمایه گذاران را در توسعه‌ی نگرش و باورهای سرمایه-گذاران تعیین نماید. به همین منظور در مقاله حاضر، محقق با استفاده از روش نظریه داده بنیاد به ارایه مدل مفومی در راستای کنترل ریسک رفتاری سرمایه از طریق مصاحبه با خبرگان در شرکت‌های بورسی در محدوده‌ی زمانی اوج فراخوان از اقشار مختلف جامعه به حضور در بورس اوراق بهادار یعنی از سال 1398 الی 1400 پرداخت. نتایج تحقیق در قالب مدل ارایه شده دارای دو مقوله شرایط علّی شامل کنترل رفتارهای احساسی و هیجانی سرمایه‌گذاران و ادراک و دانش سهامداران، سه مقوله‌ی زمینه‌ای شامل محرک های بیرونی مثبت، محرک های بیرونی منفی و رصد قوانین و سیاست‌ها، سه مقوله‌ی مداخله‌گر شامل بروندادهای رفتاری سهامداران، فرهنگ سرمایه‌گذاران و شاخصه‌های رفتاری سرمایه‌گذاران، یک مقوله‌ی راهبردی شامل نگرش‌های استراتژیک سرمایه‌گذران و یک مقوله‌ی پیامدی شامل رویکردهای تصمیم‌گیری سهامداران می‌باشد و در انتها، پیشنهادات کاربردی به منظور به کارگیری در شرکت‌ها و کارگزاری‌های بورس اوراق بهادار ارائه گردید.

pattern of behavioral risk control of investors in the iranian capital market

classical theories state that economic agents (both firms and individuals) engage in rational behavior with the aim of maximizing utility (profit, capital, etc.). in the meantime, from the perspective of capital behavior. transformers, risk-taking is an attribute that encourages people to take initiative and do risky things. in fact, risk-taking is a person's desire to be in the decision-making scenario. behavioral state is a set of stable and external emotions that have different intensity and duration in different people. in order to conceptually and formally develop the behavioral risk of investors in the iranian capital market, the researcher, while describing, explaining and modeling, seeks to identify indicators and components that play the role of behavioral risk of investors in the development of capital attitudes and beliefs. determine transmitters. for this purpose, in the present article, the researcher presented the conceptual model in order to control the behavioral risk of capital through interviews with experts in knowledge-based companies, using the data theory theory of the foundation. the results of the research in the presented model have two categories of causal conditions including controlling the emotional and emotional behaviors of investors and the perception and knowledge of shareholders, three underlying categories including positive external stimuli, negative external stimuli and monitoring laws and policies. there are three intervening categories including shareholder behavioral outputs, investor culture and investor behavioral characteristics, one strategic category including strategic investor attitudes and one consequential category including decision approaches.