لزوم نقش کهن الگوی پیر خردمند در تعلیم بشر

آثار نظامی به دلیل پیچیدگی های معنایی و زبانی همواره از متـون باز و تاویل پذیر به شمار آمده اند و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر هم چون مطالعات میان رشته ای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهن الگویی در نهاد انسان ها می پردازد، از جهتی نشان دهنده جهانی بودن پیام انسانی و احساسات شاعر است؛ از طرفی هم یکی از ارکان استوار ماندگاری و جاودانگی یک اثر در مشرق زمین، تاکید بر اصول و آموزه های پندگونه و اخلاقی است که هدف اصلی سراینده در شعرهای تعلیمی، آموزش حکمت و اخلاق، هم چنین تشریح و تبیین مسایل و اندیشه های تربیتی، فلسفی و مضامین عبرت آموز است. حکیم نظامی گنجوی منظومه اسکندرنامه را جلوه­گاه اندیشه ها، اصول اعتقادی، اخلاقی و فلسفی خویش قرار می دهد و ارزنده ترین مفاهیم بشردوستانه را در اشعار خود از زبان قهرمان و پیرخردمند به تصویر می کشد.او که متفکّری آرمان گراست، شخصیت اسطوره­ای قهرمان داستانش یعنی اسکندر را به کمک راهنمایی های پیر دانا تا حد یک انسان آرمانی بالا می برد؛ انسانی­که با ویژگی­های رفتاری­اش هر لحظه در فرآیند فردیت، کمالی به کمالات قبلی او افزوده می گردد. در این پژوهش با دید مکتب روان کاوی یونگ و از منظر کهن الگویی به اسکندرنامه نظامی نگریسته شده است و به شخصیت پررنگ و تکرار شونده پیرخردمند و نقش او در نکات تعلیمی پرداخته شده است.