مقایسه آموزه های تعلیمی در شاهنامه فردوسی با بوستان سعدی

ادبیات تعلیمی بخشی گسترده از ادبیات کهن فارسی را شامل می شود. اگر چه شاهنامه اثری حماسی به شمار می رود اما فردوسی در جای جای این اثر ارزشمند، از هر فرصتی برای بیان آموزه های تعلیمی استفاده کرده است، به ویژه در صحنه-های حساس و در پایان داستان ها حضور آشکار فردوسی و بیان آموزه های اخلاقی قابل توجه است. توصیه های فردوسی به خردورزی، نام خواهی، دوری از آز، دادگری، رعایت اعتدال و... در حوزه زندگی شخصی و اجتماع، بیانگر توجه فردوسی به ادب تعلیمی است. دو قرن بعد سعدی به عنوان یک مصلح اجتماعی، بوستان را درحوزه ادبیات عرفانی و تعلیمی سرود. سعدی با توجه به مقتضیات جامعه ایرانی و به ویژه اوضاع زمانه خود در بوستان به مسایلی چون احسان، تواضع، دادگری، رعایت اعتدال، نام خواهی، اغتنام فرصت، نفی آز و... پرداخته است. مقایسه آموزه های تعلیمی فردوسی با سعدی بیانگر شباهت ها و تفاوت هایی در نگاه این دو شاعراست. تفاوت ها غالباً برخاسته از شرایط زمانی و اوضاع ایران در آن روزگار است که ازآن جمله می توان به تاثیر قرن ها تسلط بیگانگان، رواج عرفان و تفکر اشعری وکم رنگ شدن روحیه حماسی در روزگار سعدی اشاره کرد. در این مقاله به مقایسه آموزه های تعلیمی در شاهنامه فردوسی با بوستان سعدی پرداخته ایم و شباهت ها و تفاوت های موجود میان آموزه های تعلیمی این دو شاعر فرزانه را مورد بررسی قرارداده ا یم.