متغیرهای دوگانه تحکیم و انحطاط حکومت از دیدگاه سعدی بر مبنای نظریه هرمنوتیک اسکینر

سعدی از شاعرانی است که بیش از دیگران دغدغه حکومت‌داری را بی‌محابا در شعر خود مطرح کرده است. او در تعامل و تقابل با حاکمان، عوامل متعددی را ارائه کرده است که در تثبیت و تحکیم همچنین انحطاط و سقوط حکومت‌ها موثرند. در این مقاله، با الگوی روش هرمنوتیک اسکینر به بررسی متغیرهای دوگانه استحکام حکومت و انحطاط و سقوط آن در لایه‌های متن و فرامتنی آثار سعدی و هنجارگریزی او از رسوم رایج و موجود پرداخته‌ایم تا برداشت دقیقی از مبانی اندیشگی و قصد و نیت مولف را از متن به دست آوریم. انجام این تحقیق به روش توصیفی و تحلیل محتوایی و مطالعه هرمنوتیک متن اسکینر بوده است. در این پژوهش به این نتیجه دست‌ یافتیم که سعدی با آشنایی با زمینه‌های اندیشگی نظری اعم از هنجارهای قرآن و حدیث و هنجارهای اجتماعی قبل از خود، ضمن درک شرایط عملی موجود درباره مسائل سیاسی اجتماعی هنجارگریزی داشته است و به‌طور متعدد، هم به‌تصریح و هم به تلویح درباره علل سقوط حاکمان و دلایل تثبیت حکومت‌ها، راهکارهای عملی را فراروی دولتمردان و امرا قرار داده است.