رویکرد‌های نوین تعلیم و تربیت در شعر شاعر مشروطه، میرزا قهرمان پاک‌بین ملایری

شعر دورۀ مشروطه از حیث نگاهی نو به مبانی تعلیم و تربیت، جایگاهی ویژه دارد. یکی از شاعران سخنور و اندیشه‌ورز این دوره که نام او کمتر برده شده و قدر او کمتر شناخته شده،  میرزا قهرمان پاک‌بین ملایری است که اولین بار توسط ادیب شهیر، وحید دستگردی به جامعۀ ادبی معرفی شد. میرجلال‌الدین کزازی در مقدمه‌ای بر دیوان اشعارش، او را «یکی از چند قهرمان سخن پارسی در اوان مشروطیت» دانسته و روانی و پختگی اشعارش را به سروده‌های ایرج میرزا و بهار مانند کرده است. در این پژوهش به روشی توصیفی‌تحلیلی، مهم‌ترین موضوعات تربیتی مرتبط با مسائل عصر مشروطه که در اشعار قهرمان نمود یافته، بررسی و تحلیل شده است. توصیه به فراگیری دانش جدید، لزوم کاربست دین برای مهار مدنیت، توجه به حقوق رنجبران، توجه به تعلیم و تربیت زنان و مسائلی از این دست، از موضوعات تربیتی مهم در شعر قهرمان است. تحلیل آماری اشعار تعلیمی قهرمان نشان می‌دهد که در بین تعالیم مشروطه، دو موضوع «توصیه به فراگیری دانش جدید» و « دعوت به کار و نکوهش کاهلی» بیشترین بسامد را دارند. همچنین در یک برآورد کلی، آموزه‌های نوین ِ برخاسته از فضای فکری مشروطه، به‌طور تقریبی 65 درصد اشعار تعلیمی قهرمان را شامل می‌شود. بر این اساس، اندیشۀ قهرمان در مسائل مرتبط با تعلیم و تربیت، اندیشه‌ای پیشرو، هوشمند و مطالبه‌گر است.

New Approaches of Education and Training in the Poetry of the Constitutional Poet Mirza Ghahraman Pakbin Malayeri

The poetry of Constitutional period has a special status in terms of a new view at the basics of education. As one of the eloquent and thoughtful poets of this period whose name and value is less known, is Mirza Ghahraman Pakbin Malayeri. He was introduced to the literary community by the famous literary figure, Vahid Dastgerdi. In an introduction to his collection of the poems, Mir Jalaluddin Kazazi called Malayeri as one of the few heroes of Persian language in the early days of Constitutionalism. He compared the eloquence and maturity of Malayeri’s poems to those of Iraj Mirzā and Bahār. Using a descriptiveanalytical research method, the present study aims at analyzing the most important educational subjects related to the issues of the Constitutional era, reflected in the Ghahraman’s poems. Advising to learn new knowledge, believing in the need to use religion to control civilization, paying attention to the rights of the sufferings, paying attention to the women’s education, etc. are some of the important educational topics in his poetry. Statistical analysis shows that among the Constitutional teachings reflected in Ghahraman educational poems, two topics of recommending to learn new knowledge and inviting to work and condemning laziness have a higher frequency. Moreover, in a general estimation, approximately 65% of the Ghahraman’s educational poems contain the new didactic trainings arising from the Constitutional intellectual situation. Based upon this, Ghahraman’s thoughts in the matters relevant to education and training were progressive, intelligent, and demanding.