بررسی ظرایف معناییِ نوع تعلیمی در بخشی از هفت‌پیکر بر پایۀ سبک‎ شناسی لایه‎ ای

آثار ادبی متناسب با نوع ادبی، شاخصه‌هایی می‌یابند. تنوع محتوایی در بعضی از آثار ممکن است زمینۀ آشفتگی و عدم تناسب زبان با شاخصه‌های نوع را فراهم آورد. هفت‌پیکر اثری است که تنوع محتوایی از ارزش‌های آن نکاسته است. تناسب زبان با شاخصه‌های صوری و محتوایی در انواع‌ ادبی و ظرایف پیوند هنری زبان و معنا در لایه‎های مختلف، از عوامل اعتلای این اثر است. از آنجا که اثرِ ادبی متشکل از لایه‌های درهم‌تنیده‎ای است، تحلیل متن هفت‎پیکر با رویکرد سبک‎شناسی لایه‎ای‎، شیوه‌ای کارآمد در کشف ظرایف هنری و ظرفیت‎های زبانیِ به‌کاررفته در هر لایه است. لایه‎های زبانی هفت‎پیکر متناسب با تغییر محتوا در هر بخش، شاخصه‎هایی در لایه‎های زبان می‎یابد. نظامی فراخور محتوا که رنگ تعلیمی، غنایی و حماسی به خود می‎گیرد، با ایجاد تناسب میان شاخصه‌های زبان و محتوا، گزینش و نحوۀ کاربرد واحدهای زبانی، پیوند درونی لایه‌های زبان، تنش در عناصر زبان و ایجاد دلالت‌مندی، سبب حرکت زبان در راستای تقویت محتوا و تبلور نوع ادبی در آن بخش می‎شود. در بخش‎های تعلیمی، بهره‎مندی از شاخصه‎های صوری و محتواییِ این نوع، سبب استحکام زبان در این اثر شده‎ است.