بررسی تغییرات آناتومی و بیومتری چوب‌کششی صنوبر populus alba) ) تحت اثر تیمارهای خم متناوب، کوددهی نیتروژن و هورمون جیبرلین

صنوبر ازجمله گونه های پرکاربرد در صنعت کاغذسازی می باشد و نیاز به تولید چوب آن به صورت زراعت چوب و بررسی عوامل موثر در ویژگی های بیومتری الیاف، آناتومی، فیزیکی، شیمیایی چوب آن بسیار حائز اهمیت است. ازجمله عکس‌العمل‌های درختان چوبده ازجمله صنوبر به تنش ها و عوامل محیطی، تشکیل چوب واکنشی (چوب‌کششی) در ساختار چوب آن ها می باشد. چوب‌کششی منبع غنی از سلولز است که می توان با تولید درختانی با چوب‌کششی بیشتر، میزان سلولز بیشتری را برای مصارف فراوان سلولز ازجمله تولید کاغذ و یا سوخت های زیستی در اختیار داشت. هدف از این تحقیق، تحریک تشکیل چوب‌کششی در نهال های دوساله صنوبر (populus alba) به‌وسیله اعمال خم متناوب، کوددهی نیتروژن (npk) و هورمون جیبرلین (g) می باشد. اعمال خم به صورت متناوب یک ماه در یک‌جهت و ماه بعدی در جهت مخالف در طول فصل رویش، تیمار کود یک‌بار در اول و یک‌بار در وسط فصل رویش و تیمار جیبرلین یک‌بار اوایل فصل رویش اعمال شدند. پس از پایان فصل رویش ویژگی های رویشی، فیزیکی و آناتومی موردبررسی قرار گرفت. بررسی رنگ‌آمیزی دوگانه سافرانین/آسترابلو در تصاویر مقطع عرضی نمونه ها نشان داد که به‌طورکلی تیما رهای تحت خم متناوب نسبت به تیمارهای قائم دارای سطح چوب‌کششی و ضخامت لایه ژلاتینی بیشتری بودند. همچنین، تیمار خم متناوب با npk+g دارای دانسیته بیشتر، هم کشیدگی طولی بیشتر، هم کشیدگی شعاعی و مماسی کمتر، قطر آوند و درواقع میانگین مساحت آوند کمتر، تخلخل کمتر، طول الیاف و ضخامت دیواره بیشتر، قطر کلی و قطر حفره الیاف کمتری بود. این نتایج اظهار داشت که این تیمار بیشترین اثر را در تحریک چوب‌کششی داشت و شدت تشکیل چوب‌کششی در این نمونه ها بیشتر بود.

Anatomical Variations in Tension Wood of Populus alba under alternate bending, nitrogen fertilization and gibberellin treatments

Poplar is one of the most widely used species in wood and paper industries, and there is a high demand for plantation of this species. Therefore, studying the factors affecting the biometric properties of fibers, anatomy, and physical properties of poplar wood is important. Reaction wood formation (tension wood) in woody plant like poplars is reaction against stress and environmental factors. Tension wood is a rich source of cellulose that can be used for some products including paper or biofuels. The aim of this study was to stimulate the formation of tension wood in twoyearsold white poplar (Populus alba) saplings by using alternate bending, nitrogen fertilization (NPK) and inducing gibberellin (G) hormone. Saplings were bended alternately for one month in one direction, and the next month in the opposite direction during the growing season, fertilizer application was applied twice i.e. at the beginning and in the middle of the growing season and gibberellin induction was applied once in the early growing season. Physical and anatomical characteristics of xylem were investigated after the end of the growing season. Studying of specimen transverse section after Safranin/Astrablue staining showed that in general, alternate bending treatments had more tension wood area in growth ring and ticker gelatinous layer than straight specimens. Alternate bending treatment with NPK+G had a higher wood density, more longitudinal shrinkage, less radial and tangential shrinkage, smaller and less frequent vessels, longer and ticker fibers. The results showed that this treatment was the most effective on the stimulation of the tension wood and the intensity of the formation of the tension wood in these specimens was higher.