عربستان: کنشگر منطقه‌ای در بستر روابط ویژه

در طی بیش از دو دهه گذشته، دولت عربستان‌سعودی سیاست خارجی انفعالی و حفظ وضع موجود در هر شرایطی و هزینه‌های مترتب در منطقه را به مرور از چشم‌انداز استراتژیک خود دور ساخته‌است. عملکرد دولت عربستان‌سعودی از زمان پایان رسمی و غیررسمی این دو جنگ سرد و بالاخص اقدامات این کشور در رابطه با جنبش‌های اجتماعی در جهان عرب، به طور مشخص و بارزی تجلی‌گر جایگزینی سیاست‌های انفعالی با سیاست‌های کنش‌گرایانه و پیش‌قدمی در برهم‌زدن وضع موجود در صورت توجیه‌پذیر بودن آن است. سیوال مقاله این است که چه الزامات و مولفه‌هایی عربستان‌سعودی را به سوی ایفای نقش بازیگر کنشگر و فعال در سطح منطقه و تلاش برای تاثیرگذاری فزون‌تر بر معادلات قدرت در صحنه داخلی کشورهای منطقه سوق داده‌است. فرضیه مقاله بر این ایده استوار است که به دنبال افول جنگ سرد عربی در سطح منطقه و پایان جنگ سرد در سطح نظام بین‌الملل که محو خطر موجودیتی علیه عربستان را رقم‌زد، در طی بیش از دو دهه گذشته عربستان‌سعودی سیاست بسط نفوذ سیاسی و اشاعه ارزش‌های موردنظر را که در بستر جنبش‌های اجتماعی شکل‌گرفته در جهان عرب فرصت تجلی وسیع‌تر را پیدا کرده بود، پی‌گرفته‌است.