چشم انداز روابط ایران و چین از منظر توافق 25 ساله

نگاه به شرق ایران و ابتکار کمربند و جاده چین به طور مشترک دو کشور را به امضای توافقنامه همکاری جامع 25 ساله در سال 2021 سوق داد. این سند توجه گسترده جامعه بین المللی را به خود جلب کرده است. توافق 25 ساله قطعا برای تعمیق روابط چین و ایران مفید است، اما درنقش آن نباید اغراق شود. روند پر پیچ و خم دستیابی به توافق تا حدی توضیح دهنده تفاوت های برآورد نیاز چین و ایران برای تعمیق روابط دوجانبه است. هدف این مقاله پاسخ به چالش هایی است که روابط چین و ایران با آن مواجه و چگونگی درک عینی رابطه بین دو کشور است. این مقاله بر اساس تجزیه و تحلیل متون واسناد و بررسی میدانی، استدلال می‌کند که اعتماد متقابل سیاسی اندک بین طرفین، رقابت جزئی محصولات صنعتی، درک متفاوت از وضعیت منطقه‌ای ایران، تحریم‌های آمریکا علیه ایران و امور داخلی مربوطه طرفین، در واقع تعمیق روابط ایران و چین را محدود کرده است. اجرای توافقنامه همکاری جامع 25 ساله تا حد زیادی، به معیاری برای سنجش روابط چین و ایران تبدیل شده است، که تاکنون توافق 25 ساله هیچ نتیجه ی شگفت آوری برای روابط چین و ایران به ارمغان نیاورده است.

china-iran relations from the perspective of the 25-year comprehensive cooperation agreement

iran’s look east and china’s belt and road initiative jointly pushed the two countries to sign the 25-year comprehensive cooperation agreement in 2021. this document has attracted widespread attention from the international community. the 25-year agreement is certainly conducive to the deepening of sino-iranian relations, but its role should not be exaggerated. the tortuous process of reaching the agreement partly explains the differences in need between china and iran for the deepening of bilateral relations. this article aims to answer what challenges sino-iranian relations face and how to objectively understand the relationship between the two countries. the hypothesis of this article is that the 25-year agreement will not allow china and iran to form a very close relationship. based on literature analysis and field work, this article argues that low political mutual trust, partial competition of industrial products, different understandings of iran’s regional status, us sanctions against iran, and their respective internal affairs have indeed restricted the deepening of china-iran relations. to a large extent, the implementation of the 25-year comprehensive cooperation agreement has become a yardstick for measuring china-iran relations. so far, the 25-year agreement has not brought any surprises to china-iran relations.