وضعیت مقاومت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در پرتو قوانین و اسناد بالادستی و چالش ‌های وضعیت مطلوب

در چهار دهه گذشته، کنشگری مقاومت جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا که از آن به «مقاومت منطقه‌ای» یاد می‌شود فارغ از دستاوردهای مهمی که به همراه داشته با خلاهایی نیز همراه بوده است. ارزیابی این فرایند و تبیین بایسته‌های مقاومت منطقه‌ای ج. ا. ایران به‌مثابه قلب تپنده محور مقاومت برای کنشگری آینده مهم بوده و مسئله پژوهش حاضر را تشکیل می‌دهد؛ ازاین‌رو در این مقاله تلاش شده است ضمن مطالعه و تحلیل برخی از مهم‌ترین قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی ایران، قانون اساسی، سند چشم‌انداز و بیانیه گام دوم انقلاب، رویکردهای موجود در قوانین و اسناد بالادستی و عملکرد کلی کشور در ترسیم و تبیین وضعیت مطلوب مقاومت منطقه‌ای ج. ا. ایران و روش نیل به آن مورد ارزیابی انتقادی قرار بگیرد. انجام این پژوهش از این حیث که موجب بازخوانی سیاست‌های کلی نظام و بایسته‌های ج.ا.ایران در قبال محور مقاومت جهت نیل به وضعیت مطلوب می‌گردد از اهمیت نظری و کاربردی برخوردار است. تحقیق پیشِ‌رو اکتشافی است. این تحقیق از حیث نوع، توسعه‌ای و کاربردی است. برای گردآوری داده‌ها، از تکنیک اسنادی - کتابخانه‌ای استفاده شده و برای تحلیل داده‌ها نیز از روش کیفی و از رویکرد توصیفی و تحلیلی بهره برده شده است. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که ج. ا. ایران در چهار دهه گذشته بیشتر از رویکرد ژئوپلیتیکِ محدود و غیرسینرژیک در مقاومت منطقه‌ای خود استفاده کرده است. اگرچه این رویکرد موفقیت‌های مهمی را به‌دنبال داشته اما با چالش‌هایی نیز روبه‌رو بوده است، این در حالی است که طرف غربی با کاربست یک جنگ ترکیبی سینرژیک و چندجانبه در صدد برآمده است از ترکیب دو رویکرد ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در استراتژی ضد محور مقاومت علاوه بر پیگیری موفقیت‌هایی در سطوح نیمه سخت به طراحی یک مدل توسعه و کنش ترکیبی بپردازد. در این بین، داشتن یک تصویر هماهنگ از آینده ایران و مقاومت بر قوانین و اسناد بالادستی اولویت دارد، در این راستا کاربست راهبردهای تنیده از ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک برای طراحی بازدارندگی ترکیبی، ضرورت جایابی نوین ایران در زنجیره ارزش بین‌الملل در دوران پسا نفت شیل و توجه به استراتژی آمریکا برای مهار چین و تاثیر این مولفه‌ها بر وضعیت مقاومت منطقه‌ای ایران از اهمیت برخوردار است.

review of the regional resistance situation of the islamic republic of iran in the upstream laws and documents and presenting the favorable situation

in the past four decades, the resistant activity of the islamic republic of iran in the west asia region, which is referred to as regional resistance, has been accompanied by gaps, regardless of the important achievements it has brought. evaluating this process and explaining the requirements of the regional resistance of the islamic republic of iran as the beating heart of the resistance axis is important for future activism and constitutes the problem of the present research; therefore, in this article, while studying and analyzing some of the most important laws approved by the islamic council of iran, the constitution, the vision document and the statement of the second step of the revolution, the approaches available in the upstream laws and documents and the overall performance of the country in delineating and explaining the ideal state of resistance the region of the islamic republic of iran and the method of achieving it should be critically evaluated. conducting this research is of theoretical and practical importance in the sense that it leads to a re-reading of the general policies of the islamic republic of iran’s system and the requirements of the axis of resistance in order to achieve the desired situation. the present research is exploratory and not hypothesis testing. this research is developmental and applied in terms of type. document-library technique was used for data collection and qualitative method and descriptive and analytical approach were used for data analysis. the findings of the research indicate that the islamic republic of iran has mostly used a limited and non-synergistic geopolitical approach in its regional resistance in the past four decades. although this approach has had important successes, it has also faced challenges, while the western side is trying to use a synergistic and multilateral hybrid war to combine two geopolitical and geoeconomic approaches in the anti-resistance strategy in addition to based on the pursuit of successes in semi-hard levels, design a hybrid development model. in the meantime, the primacy of image over upstream laws and documents, the necessity of using geopolitical and geoeconomic strategies to design hybrid deterrence, the necessity of iran’s new positioning in the international value chain in the post-shale oil era, and paying attention to the us strategy to contain china and the impact of these components it is important for the situation of regional resistance in iran.