الگوهای دوستی و دشمنی و روابط عربستان سعودی و سوریه در مجموعه امنیتی غرب آسیا

روابط عربستان سعودی و سوریه از زمان ورود دو کشور به عرصه دولت‌های ملی فراز و نشیب‌های متعددی را تجربه کرده است. حضور ریاض و دمشق در اردوگاه‌های رقیب در دوران جنگ سرد زمینه‌ساز واگرایی در مناسبات دوجانبه بود. با روی کارآمدن حزب بعث در سوریه، روابط دو طرف متشنج شد. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و گذار مناسبات تهران و دمشق به مرحله اتحاد راهبردی نیز از سوی رهبران سعودی بر مبنای نشانه‌های تهدیدآمیز ادراک گردید. از این‌رو، با آغاز بحران سوریه، ریاض به یکی از حامیان اصلی جنگ نیابتی و سیاست تغییر رژیم تبدیل شد. با این حال، با تسریع روند حل‌وفصل سیاسی بحران و شروع دوره بازسازی اقتصادی، سعودی‌ها نیز به‌مانند سایر کشورهای حوزه غرب آسیا و شمال آفریقا مسیر عادی-سازی روابط با دمشق را در پیش گرفته‌اند. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چرا وضعیت واگرایی، سویه غالب در روابط بین عربستان سعودی و سوریه بوده است؟ در این ارتباط با بهره‌گیری از گزاره‌های نظریه مجموعه امنیتی منطقه‌ای این فرضیه به آزمون گذاشته می‌شود که نقش‌های متفاوت ریاض و دمشق در مجموعه امنیتی غرب آسیا از جمله موضع متمایز آنها در قبال مسئله رژیم صهیونیستی- فلسطین، دگرسازی ریاض در برابر محور مقاومت و ژئوپلیتیک شیعه و فقدان همسبتگی فرهنگی، مذهبی، نژادی، واگرایی را به سویه غالب در روابط دو طرف تبدیل کرده است. مقاله حاضر توصیفی و تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع اینترنتی معتبر گردآوری می شود.

patterns of friendship and hostility in the relations between saudi arabia and syria in the security complex of west asia

relations between saudi arabia and syria have experienced many ups and downs since the two countries entered the realm of national governments. the presence of riyadh and damascus in rival camps during the cold war paved the way for divergence in bilateral relations. with the rise of the ba’ath party in syria in 1963, relations between the two sides became strained. with the beginning of the syrian crisis, riyadh became one of the main supporters of proxy war and the policy of regime change. however, with the acceleration of the political settlement of the crisis and the beginning of the period of economic reconstruction, the saudis, like other countries in west asia and north africa, have taken the path of normalizing relations with damascus. the main question of the present article is why has the situation of divergence been the dominant strain in the relations between saudi arabia and syria ? in this regard, using the propositions of the regional security complex theory, the hypothesis is tested that the different roles of riyadh and damascus in the west asian security complex, including their distinct position on the issue of the israel-palestinian conflict, the transformation of riyadh against the axis of resistance and shiite geopolitic and the lack of cultural, religious, racial, divergence have become the dominant aspects of bilateral relations. the present article is descriptive and analytical and the required information is collected by library method and referring to valid internet sources.