تبیین بسترها و زمینه‌های روابط ژئوپلیتیکی در منطقه خلیج فارس

روابط ژئوپلیتیک روابط میان واحدهای سیاسی بر اساس زمینه وبسترهای جغرافیایی است. مقیاس‌ها در روابط ژئوپلیتیک در سه سطح بین‌المللی، منطقه‌ای و جهانی قرار دارد. این پژوهش با شیوه توصیفی- تحلیلی سعی در شناسایی مهم‌ترین بسترها و زمینه‌های روابط ژئوپلیتیک میان واحدهای سیاسی در مقیاس منطقه‌ای خلیج‌فارس دارد. شناسایی بسترها و زمینه‌های روابط کشورهای واقع در منطقه خلیج فارس بدلیل جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیکی این منطقه در ساختار قدرت جهانی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش ابتدا نظریه‌ها و رویکردهای روابط مورد بررسی قرار گرفته و فصل مشترک آن‌ها در راستای شناسایی زمینه‌های تاثیرگذار بر روابط کشورها استخراج گردیده است و سپس این مولفه‌ها در ارتباط با خلیج‌فارس پیاده سازی شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین بسترها و زمینه‌های روابط ژئوپلیتیک میان کشورها در منطقه خلیج‌فارس در چهار بعد هیدروپلیتیک، ژئوپلیتیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر قرار دارد. مهم‌ترین بسترهای تاثیرگذار بر روابط کشورها نیز شامل موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه، ادعاهای سرزمینی کشورهای منطقه نسبت به یکدیگر، ایدئولوژیک‌گرایی موجود در منطقه، ساختار ژئوپلیتیک دو قطبی، رویکرد امنیتی متعارض کشورها، کمبود آب و رودخانه‌ها مرزی مشترک، کدهای ژئوپلیتیک متعارض، رقابت برای هژمونی منطقه‌ای میان ایران و عربستان، عدم توافق در برخی از مرزهای دریایی مشترک، وجود تنگه استراتژیک هرمز، وزن ژئوپلیتیک نابرابر کشورهای منطقه، عدم موفقیت در شکل‌گیری یک سازمان منطقه‌ای جامع، پیوندهای مذهبی و قومی میان کشورهای منطقه قرار دارد.

explanation of settings and contexts of geopolitical relations in the persian gulf region

geopolitical relations are the relations between political units based on the context of geographical web sites.this descriptive-analytical study tries to identify the most important settings and contexts of geopolitical relations between political units at the scale of the persian gulf regions. identifying the contexts and fields of relations between the countries located in the persian gulf region is of great importance due to the geopolitical and geo-economic position of this region in the structure of world power. in this research, first the theories and approaches of relations have been studied and their common chapter has been extracted in order to identify the areas affecting the relations of countries and then these components have been implemented in relation to the persian gulf. the results of the research show that the most important contexts and fields of geopolitical relations between the countries in the persian gulf region are in four dimensions: hydro-political, geopolitical, geo-economics and geo-culture. the most important factors influencing the relations between countries include the geopolitical position of the region, territorial claims of the countries in the region to each other, ideological orientation in the region, bipolar geopolitical structure, conflicting security approaches, water shortages and common border rivers, geopolitical codes conflict, competition for regional hegemony between iran and saudi arabia, disagreement on some common maritime borders, existence of the strait of hormuz, unequal geopolitical weight of the countries in the region, failure to form a comprehensive regional organization, religious and ethnic ties have located among the countries of the region.