چالش های داخلی عربستان در پیشبرد سند چشم انداز 2030 در چارچوب نظریه دولت توسعه‌ای

برنامه چشم انداز 2030 عربستان عمدتا محصول الزامات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داخلی و بین‌المللی بوده و طراحان آن برآنند تا در چارچوب این سند یک کشور مدرن و پیشرفته‌ای را به جهان معرفی کرده و به یک الگوی موفق برای کشورهای منطقه تبدیل شوند. اما بررسی برنامه 2030 پس از گذشت حدود چهار سال از زمان اجرایی شدن آن حاکی از این واقعیت است که این سند در عمل در دستیابی به اهداف اولیه خود تا حدود زیادی ناکام بوده است. در همین ارتباط، وجود موانع و چالش‌های داخلی از عوامل اصلی ناکامی برنامه اصلاحات عربستان محسوب می‌شوند. با توجه به این مساله، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که برنامه چشم‌انداز 2030 عربستان سعودی در ابعاد گوناگون توسعه (اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فرهنگی) با چه چالش‌ها و موانع داخلی مواجه بوده است؟ به عبارتی چرا عربستان در تحقق برنامه سند چشم انداز تاکنون تا حدود زیادی ناکام بوده است؟ یافته های اصلی نشان می‌دهد که در بعد اقتصادی، عدم توجه به اصل شایسته سالاری در نظام اقتصادی و ناتوانی در ایجاد کارآفرینی رفاه‌محور و ناکامی در بهبود شرایط اقتصادی، در بعد سیاسی فقدان ارتباط عمیق با گروه‌های مدنی و اجتماعی در چارچوب مشارکت سیاسی، و در بعد اجتماعی-فرهنگی بی توجهی به بنیان‌های مذهبی و سنتی و بافت محافظه‌کارانه‌ی جامعه‌ی عربستان سعودی، موانع و چالش‌های اساسی سند چشم انداز 2030 را شکل می دهند. روش تحقیق تحلیلی-تبیینی است و از نظریه دولت توسعه‌ای پیتر اوانز جهت تحلیل موضوع پژوهش استفاده شده است.

Studying Internal Challenges and Obstacles Of Saudi Vision 2030 In the Framework of Theory of Developmental State

This outlook program 2030 was rooted in internal and international political, economic and social necessities and its designers intended to introduce a modern and successful country in the framework of this state document and also become a successful pattern for other the Middle East countries. However, studying the 2030 program after four years of its implementation, demonstrate that this program to large extent has not been fruitful so far. In this regard, interior challenges and obstacles have been the core cause of failure of the program. Accordingly, the main question of the research is what have been the domestic challenges and obstacles of Saudi Vision 2030 in political, economic and social –cultural developments? In other words, why to large extent Saudi Arabia has not been successful in materializing the Vision 2030? The findings reveal that in economic section lack of attention to meritocracy and inability in establishing welfare entrepreneurship and failure in promoting economic condition and in political aspect lack of depth relations with civil and social groups in the framework of political participations and in social cultural section lack of attention to religious and tradition foundations and also conservative structure of Saudi society were key obstacles and challenges of the Vision 2030. The research method is analytical descriptive and the developmental state theory was used for analyzing the subjectmatter.