قدرت، نوپدیدگی و بحران در سیستم‌های بین‌المللی پیچیده و آشوبی: گامی به سوی مدل نظری نوین

بحران‌ها به دلیل اهمیت و دائمی بودنشان در سیستم بین‌الملل، همیشه در کانون نظریه‌پردازی علم روابط بین‌الملل و سیاست‌گذاری کشورها قرار داشته‌اند. تحول سیستم بین‌الملل، تحول در دستگاه تحلیلی _ نظری بحران‌ها را در پی داشته و به همین منظور تکامل سیستم بین‌الملل و تبدیل آن به سیستم پیچیده _ آشوبی دستگاه تحلیلی یادشده را با بنیادها و قواعد نوینی روبه‌رو نموده که نوپدیدگی از برجسته‌ترین پیامدهای آنها می‌باشد. بر همین اساس با توجه به ناکارآمدی ادبیات موجود در توجه به این موضوع، این پرسش اساسی مطرح می‌شود که «سازوکار علّی شکل‌گیری بحران‌ها در سیستم بین‌الملل پیچیده و آشوبی چگونه عمل می‌کند؟». پژوهش حاضر با محوریت بخشیدن به نظریه «پیچیدگی و آشوب» و با تاکید بر منطق غیرخطی حاکم بر سیستم بین‌الملل نوین، دستگاه تحلیلی بحران را بر پایه دینامیک قدرت غیرخطی، نوپدیدگی شناختی، علّی و قوانین بازسازماندهی نظری بررسی کرده و دو مدل «هیترارشی» و «پانارشی» را به‌عنوان مدل‌های اصلی در شکل‌دادن به نوپدیدگی در روابط بین‌الملل مطرح کرده است. بحران‌ها، برآمده از گرایش سیستم‌های بین‌المللی پیچیده و آشوبی و دینامیک قدرت آن به زایش نوپدیدگی و کارکرد در دو منطقه مجزای پیچیدگی و انطباقی است که حاکمیت سازوکارهای غیرخطی در این مناطق سبب‌ساز بحران خواهند بود.

Power, Emergence and Crisis in Complex and Chaotic International Systems: A Step toward a New Theoretical Model

Due to the importance of crises, they have been at the center of theorizing by International Relations and states’ policymaking. The evolution of the international system has led to the development of the theoretical, analytical apparatus of crises. In this regard, the international system’s change and transformation into a complexchaotic model have confronted the crisis analytical device with new foundations and rules. Accordingly, given the existing literature’s inefficiency in addressing this issue, the fundamental question arises of &how the causal mechanism of crisis formation in a complex and chaotic international system works?& This article focuses on the theory of complexity and chaos. The author emphasizes the modern global system’s nonlinear logic and presents the crisis analysis system based on cognitive, causal, and law emergence. The article introduces the two models of heterarchy and Panarchy as the leading models shaping of emergence in international relations. Crises arise from the tendency of complex and chaotic global systems and their power dynamics to emergence and functions in two separate regions of complexity and adaptation that which lead to the activation of nonlinear mechanisms in such areas and then will cause a crisis.