مقایسه اثر بخشی آموزش گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام محور بر کیفیت رابطه زناشویی ادراک شده مادران دانش‌آموزان کم توان ذهنی آموزش‌ پذیر

هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان تفاوت اثر بخشی آموزش گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی – مذهبی اسلام محور بر کیفیت رابطه زناشویی ادراک شده مادران دانش‌آموزان کم توان ذهنی آموزش‌‌پذیر بود. جامعه آماری کلیه مادران دانش‌آموزان کم‌ توان ذهنی آموزش پذیر بودند که کودکانشان در سال تحصیلی 1400-1399 در مدارس ابتدایی استثنایی شهر تبریز مشغول تحصیل بودند. در فرآیند نمونه گیری، 48 نفر نمونه در 3 گروه آزمایش با1 گروه کنترل (12 نفر در هر گروه) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به روش جایگزینی تصادفی در گروه ها قرار داده شدند. به منظور گردآوری داده‌ها، از مقیاس کیفیت رابطه ادراک شده فلچر (2002) استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که آموزش گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی، گشتالت و رویکرد معنوی – مذهبی اسلام محور بر کیفیت رابطه زناشویی ادراک شده مادران دانش‌آموزان کم توان ذهنی آموزش‌پذیر اثربخش است. بر اساس یافته‌ها و در تحلیل اختصاصی تر مداخلات، بین اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام محور بر کیفیت رابطه زناشویی ادراک شده مادران دانش‌آموزان کم توان ذهنی آموزش‌‌پذیر تفاوت معنی‌دار مشاهده شد؛ به طوری که در مقایسه، بیشترین تاثیر مربوط به مداخله ذهن آگاهی، سپس گشتالت و رویکرد معنوی – مذهبی بود. براساس نتایج بدست آمده، آموزش‌های گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام محور می‌توانند به عنوان مداخلات تکمیلی جهت کاهش و بهبود کیفیت رابطه زناشویی مادران دانش‌آموزان کم توان ذهنی به کار روند.

comparison of the effectiveness of group training based on mindfulness, gestalt theory and islam-oriented spiritual-religious approach on the perceived marital relationship quality of mothers of mentally retarded students

the present study was conducted with the aim of determining the difference in effectiveness of group training based on mindfulness, gestalt theory and islam-oriented spiritual-religious approach on perceived quality of marital relationship of mothers of intellectually disabled student. the statistical population included all the mothers of intellectually disability students in the academic year 2020-2021 who were studying in exceptional primary schools in tabriz city, of these, 48 samples were selected in 3 experimental groups of 12 people and 1 control group of 12 people. according to the construction of the research and the current conditions (coronavirus), the available sampling method was used to select the sample. the instruments which used was fletcher’s perceived relationship quality scale (2002). the results of multivariate covariance analysis showed that group training based on mindfulness, gestalt and islamic spiritual-religious approach is effective on the perceived marital relationship quality of mothers of mentally retarded students. based on the results obtained from this research, it can be concluded that group training based on mindfulness, gestalt theory and the spiritual-religious approach based on islam can be used as complementary interventions to reduce problems and improve the marital relationship of mothers of students with intellectually disabilities.